Volltext Seite (XML)
De Somno 6c Vigilia. i j A libus frigidiora cxift.int:ficut aperte docet Galenus pafsim in libro de Temperamentis,& de Simplici bus medicamentis.Q_nod ii nobis,qui proditi fumus ampliore calore,illa videntur frigida,id no oftcrj dit,minus in effe caloris dementaris, quam frigoris, aut ccelcftem aliquem indic calorem, authorem, vel vt verius dicam inftrumentum viti,& funftionum,qui in viuentibus obeuntur, quandoquidem videmus concocliones in alijs rebus,ab igneo,& dementari calore perfici, & noftras ab eodem iuua- ri:adeo vt alius calor inducendus non fit,cui vitam <k omnia, qui in vita fiunt,tribuantur accepta , fi animam rebus dederis,temperatus procuiufcunquc natura ex elementis calor fufficict ad omnia vita; munia exerccnda:fed in hoc vt dixi,videtur mihi ille deceptus, quod dum calidum illud codcfte intro ducere ftudct,non videat quid calori fit concedendum,quid vero animae relinquendum . Ariftotelcs dum naturalis mortis caufus quaerit,non inftituit docere,quid natiuo calori opponatur, fcd quo mo do ille itatis curfii,confumpto fuo pabulo^expiret, mortisque caufi fiat: quod ii contrarium non ha bet ex inferiore hoc mundo huiufmodi calor, qui fit vt plantae, & animalia ex vehementi aeris, aut ^ aquae frigore pereant?Igitur fi vita definit abeunte calorcahic autem ab elementis,& qualitatibus,qu§ in illis funt, extinguitur, confiat ilium in hoc mundo fuam habere naturam & elemcntalem efle , ex quo fcilicet genere fimutur id, a quo perimitur.Si praeterea calidum innatum fouetur, augeturque a fanguinc,& fpiritu influcnte,gignuntur autem tum humores, tum fpiritus huiufmodi, cx rebus cpn- ftantjbus cx elementis,necefle profefto cft,& illud ex eifdem conftareafiquidcm fimilia fimilibus nu triuntur,nec quodeft ccelcftc,ab elementis fubftantiam fiumfiimcrc poteft.Praeterea fi cx femine eft calidum innatum,quomodo diuinum?.fi femen ex fanguinc fit,oportebit quoque hunc ccelcftcm cre- dere.Jta nihil in noftro corpore inucnietur quod ex elementis conficiatur. Ad hic proponit ille calidu innatum clfc infitum membris,cum fpiritu tamen permeare vniuerfum corpus:quod qua ratione fie ri poteft?fi enim ex eo finguli partes conficiuntur,& viuunt,non poteft ab illis recedere, & cum fpi ritu,cos motus experiri.Si calidum innatum eft humidum primogenium,quomodo eft coelefte?Cite rum putare oleofum effc in noftris corporalibus humorem,quod illa inflammentur,non cogimur rc r C cipere. Aerea enim,qui in r.cbus eft pars illa eft, qui in flammam vertitur ,.nec alia quidem ratione . oleum,& oleofa,in ignem prompte vertuntur,quam quod-plurimum aeris in fe cotincant. Nec video quo pafto concludere velit omnia corpora,qui inflammantur, ob huiufmodi oleofum humorem id ' pati,quandoquidem ligna ficcifsima,& tenuifsima corpora,vt feftuci, palea, omnium promptifsimc flammam concipiuntun quibus tamen quis dicet oleofim plurimam efle fubftantiam, aut ex illis fin- cerum oleum elici pofie?Si enim res eo ardcnt,qudd oleofam hanc materiam in fe obtineant, plurimu fane oporteret in aridifsimis his rebus tahs humoris efle, quod nemo cocedcrc poteftnllud vero quis fatebitur?oleofum hunc humorem,cuius vires ardere concedit,proprium duntaxat efle viuentibus,cti biruminofa terra,& lulphur ignem facile concipiant, luculentamquc, & diuturnam flammam alant, poflem multa etiam afferre contra tres illos humores,oleofum inquam,alimentarium,& aqueum,quo rum nomina fingit,quorumque materiam,ab eifHem rebus duci credibilius eft,quam cx diucrfis. Sed qualis(quifo)crit alimentarius ille humor?poftea quam in corporis fubftantiam mutatus erit: fi cum D definit cfie folum,dum in occultis partium meatibus continetur , nondum in fubftantiam conucrfus, nonne quoque priftabat eum humorem quo tanquam vifco terreni partes glutinantur, oleofum, Sc non aqueum ftatuere ? Hic enim effluit, ille vero tenacius hirct, & multo aptius vifco comparatur* Iam vero illud quo pafto probat, oleofum humorem, tum fpiritus, tum innati caloris, fundamen tum efle ? cur enim is magis, quam craflamentum illud, quod ftatuit in partibus ■, fundamentum hu ius erit caloris ? Sienimquiritur aliquid, in quo ille flabilem inhirentiam habebat, non erit pro- fefto recedendum ab eo, quod folidum, & terreum eft in corporc:Calorem hunc noftrum cilcftem efle, & vim habere valcntifsimam qua vrerct, fi ficcitatcm haberet coniunftam, quis credere pofsit? Nam ideo probabat ille ferpentes, & alia animalia frigida viuere, quod ccelcftcm, & non dementa rem calorem obtinerent, tanquam velit, ideo illum ccelcftcm efle, quia vehemens non fit,& ynde Cquifo) hanc vim vrendi fumerct huiufmodi calor ? an ab igne ? cui foli id concediturfiUud quoque reprehendi poteft, quod cum partis fimilaris compofitioncm docere vult, multa dicat, qui nulla ra- E tionc probat, fcd legumlatorum more,ita efle ftatuat.Ad hic fi calidum inpatum eft (yt ille definit) humidum oleofum infito fpiritu,& calore vndique perfufum, quid ad Galenum rcfpondebimus?qui fanguinem, & femen calidum innatum efie dicit: quid oftendit infitum quendam fpirjtum , effc partem fubftantii huius caloris? Nec illud quidem probare poflumqudd feribit, calidum innatum fumi vno modo pro pura fubftantia,quam folidi partes a femine acceperunt, alio modo pro impu ta ex alimenti affluxu gcnita.Cur enim hanc impuram, aliam puram vocabimus ? quandoquidem Sc ipfum femen,& omnia qui in nobis funt, cx ea materia procreantur, cx qua alimentum fuggeritur. Ac fi calidi innati fubftantia pura,cx femine ortum ducit,quo pafto illa erit, & fubftantia & tempo re tantopere diuerfa, in neruo, carne, & lingulis corporis partibus ? An ex femine ab eodem agen te, in eodem loco, ex eadem materia confefto, poteft tanta differentia reperiri ? Poftrcmo fi antea lutiuum calorem coelcftem contendit efle , nequaquam temperabitur , aut ille , aut fubftan-