Volltext Seite (XML)
12 6 Ioannis Argenterij tiena ipfiu$ liumorls qui tingere dehet urinam,ubi ucro colores profequimur, qui ex mixtione fiunt, A frigiditas non debet afsignari ut caufa. Atque hgc fatis quidem de cauiis albarum urinarum. De caufis Vnn& fub.paUidx, pallidx z fubflaux, fiuux', fubruff,'& & ruffx, Cap, IX, O s colores in urinis credunt nonnulli fieri ex fola altc-ratione partium, inter quos fiint nonnulli fcriptores,& potifsimum Medici Florentini: qui cum uidenturinam tinctam aliquo ex prgdidtis. coloribus,aut etiam rubro,petunt ab ggrotis an diu in uefica retinuc rint urinam, tanquam ex huiuftnodi mora prgdidicolores conciliaripofsint. Quod quidem eft abfurdum,nam huiufinodi retentiones deberent id facere in omnibus,quod non apparet in finis & regris, Vbi enim humor mifcetur cum urina,fiue parum fiue multum in ucii- ca contincatunvrina femper eundem colorem obtinebit, alioqui cur aqua ex ignis feruore non reci- ® pit alios colores quam habebat frigida ? Fiuntergo praedidfi colores ex mixtione alicuius humoris: verum non conftat quifnam humor mifceatur,an vnus femper vel diuerfus. Montanus, & fere om nes qui de vrinis fcripflrunt,tradunt praedidtos colores omnes a bile fieri flaua diuerfo modo mixta cum vrina. Nam fubpallidas fieri vrinas cum minimum bilis mifcetur,pallidas cum paulo plusffubflai uas & flauas.,deinde iubruffas & ruffas plus eiufdem coloris capere. Ego vero non hoc modo, fed artim ex diuerfi bile diuerfos fieri colores arbitror,partim vero mutata quantitate non cuiufcunque ilis in quocunque colore,fed in eo qui rcmifsior cft diminuta bile, qua: intenfiorem habet colorem Nam quomodo,quaffo,a pallida bile fieri vnquam poteft fubnauus calor, flauus, fubruffus & rufius. quod enim pallidum eft,nunquam inducere poteft nifi pallorem,non autem inteniiores colores. Er-; go vno modo fiunt hi colores, quando mifcetur bilis, qu;p fimilem habet colorem , qualem in vrina confpicimus. Quum vero t ilis flaua in parua quantitate mifcetur cum vrina ad mixtionis portionem fubpallidam & pallidam eam redditiquoniam rationi confonum cft intenfiores colores remitti,quum C non {eruatur proportio cum liquore cui mifcetur;& quanto intenfior cft colori ipfius hilis, tanto mi nor fufficit illius quantitas. Gradus enim bilisrufe, idem forte praeftabit ad pallidum colorem indu cendum,quod praeftare poffunt duo bilis fubfluuae , Fit ergo pallida vrina non fimpliciter a pauca bi le,(Vt alij docent)fcd a bile pallida multa,vel non minusquamin mediocri quantitate mixta,aliter fub pallidum reddet, vel ex flaua aut alia qua. intenfiorem habet colorem, in parua quantitate abfumptu Sabruffun & fubflauam pro eodem fumi? Galenus primo de Crifibus,cum vtramque dicit effe fano rum vrinam,& dicit eas fieri cx parte {anguinis.fubtiliorc ac ferofa,vel bile ruffa mixta fero . Verum vt urina: illas diuerfiim habent colorem,ita temperati hominis effe nequeunt. Suhnaffa cniminten- fiorcm habet colorem quam fubflaua,ncc poteft aliqua ex illis ex fanguinis parte fieri. Nam fangui 5 cum vrina non mifcetur in bene valentibus: aut certe fi mifcetur !ad renum nutritionem, non tairf 4 cum vrina ad vcficam fertur & illam tingit. Venam quidem eftbtlcm nonnunquam fieri cx fubtii» 0 ' re parte fanguinis: fed quum adhuc cft pars illa cum forma fanguinis, nequaquam tingit vrinas, ^ ^ quum ex ea iam genita eft bilis': at tunc fanguia amplius non cft. Fiet igitur mbflaua a bile ruffa parua quantitate mixta,aut a mediocri quantitate fubruffae. vt enim ruffa,fic fubrufft bilis in nobis gi nitur. Eodem modo fubfkua vrina a fubflaua bile mediocri,non autem a multa ( vt Auicenna fch* it) fi t . Quod fi ruffus color ad albedincm magis, vergit,quam flauus,fiet talia color vel a ruffa bib> vel a minore copia flaua:, Quare errant qui vel a flaua duntaxat,vel a ruffa bile talem colorem in vri na prouenireputant:hocemm,vt diximus,debet effe principium ? Vrinas capere colorem vel a fimifi humore,vel ab co qui intenfiorem habet colorem,in minori quantitate admixto. Et magis adhuc fui Jitur Montanus,qui fubruffam yrinam ait fieri nunc ex fi riguis portione,& non ex bilis admixtione; nunc vero in ea vrina ait non mifccri fanguinem nec bilem, fed effe puram aquofitatem, qua: folum tingitur a bile. Sed dicat, quasfo, quomodo tingi pofsit a bile, fi hacc cum illa non mifcetur? An for te ex folo contadi:u,5c a fricatione tindeurs heee fit ? quo modo carbonari j alios inficiunt nigro colo- re. At res friabiles vt bilis,fine mixtione id facere non poffunt. Ergo diuerfitas colorum, qui fiunt E cx permixtione in vrinis,ad qualitatem & quantitatem humorum quinufccntur, tanquam ad imme diatam caufam redigere oportet. Ex his enim licebit colligere , quid ab alijs caufis fiat,in quibus re- cenfepdis plus aequo alij feriptores verfantur. Nam ideo temperati inter alias intempcraturas,fubpal lidas dicuntur reddere vrinas,quoniam pallidam bilem fuapte natura procreant mediocrem: qui vero fiint frigidiores,candidiores;quia minus bilis procreant,& ea eft aquofior & dulcior.Contra vero qiu calidiore & ficciore funt temperie,pro exceffu. caloris & ficcitatis fubflauam, flauam, & ruffa mbuc® procreant,vnde tales quoque eorum funt vrina:» Et quia puerilis aetas dilutam gignit bilem; meo i - jius aetatis pafficio: effe non poffunt vrinf, quod adolefccntibus accidit, iuuenes vero eafdcm red unt fubflauas & flauas, quia huiufinodi bilem reddunt. Ad proportionem vero statum <e habet exus. Nana virorum yrin?: colpratipres funt quam qua? redduntur a foeminis. Quies, quia inguuoicra