Volltext Seite (XML)
fflO-A oxi* ilo* ucn- par- ta,vt cfri* ionc fuc ini (in* dc® uius B rcd* lm» foti* lifc- con v fus. iitc* pira- cati- eco* qui'° :ioO c aifr' noi 1 ippU i.M (viat** Stlo* ■of US > lO®* i,daf e it» 0,*) urfl 0 ai> c ? rJ i* ,0«*! t di^ do** tft» 0 '* re^. lOO*? fca’ 1 '' tJl!’ >n . n2 ,a ; ccif c teria t»ai- tcbta edi°* De Confultandi Ratione. /117 ^ critcr craffam rcddamus.Porro thorax habilis ad motum redditur,fi valida fubfit virtus, a qua mouc- tur; etli interim ipfe emollitus, & nequaquamtenfus fequax adconftri&ionem, & dilatationem cuadat. Sunt autem quae thoracem aptum ad motum efficere poliunt,qua: pinguia,oleofaque funt,3c chalaffica a medicis vocantur. Virtutem roborant,que temperiem corpori conciliant;tum illa, qua: innatum calidum augent,quod potilsimum nutrimentum praeftat. At humor promptus ad expuitio nem paratur,quum ad mediocrem crafsitiem,& vifeiditatem perducitur.Quare ii plus iufto craflus il le fuerit,attenuantibus,(i tenuis incra(Tantibus,fi glutinofus incidentibus; ii nequaquam tenax,vifei- dis vtendum erit;id quod duntaxat praedare poffunt,qu£ afliununtur alimenta, medicamenta folidio- ra,vcl liquidiora,ea forma confc£ta,ut paulatum delcendcndo, & veluti diftillando per afperam arte riam in pulmonem rccipiantur.lllud vero fupereft vt doceamus, quod, f.pertinct ad conicruationem cius,quod in egrotate corpore fui tutela requirit.Sunt autem vires, quas tueri oportet, & vidtus dici tur,^ id facit; in quo facile cfl errare,fi antiquos ieriptores fcquamur.Nam Galenus libro primo Acu £ torum morborum fatis nutriri putat pleuriticos, fi vires conflant vique ad feptimum ,’vfu mclicratj, aquae,& oximclitis;cp genus viftus tcnuifsimum cft. At code libro poftea ptifana illis concedit,& pro ca pifccs faxatiles. Qhinctia.XI.Meth.ftatuit nequaque eife opus tcnuifsimo victu in thoracis inflarn. matione,vt in phelgmonc ventriculi,aut iocinoris.Periculum.n.cife ait,in his partibus ne alimentum male coquatur,Sc ex eo phlegmone augeatur,ad peditus vero tantu nutrimenti iam concodti perucni re,quanto ipfa pars opus habct.Quod ctii verum cft,tamen fluxio,vchcmcnfquc dolor iifti nequeut, nec humor concoqui,qui febrem,& inflammatione comittit, nifi tenuius alantur aegri pro affcdhium vchcmentiaifiquidem tm cft viribus concedendum, quantum falua vita ftatus pneter natura permit- tit.Siquidem ab extremo viftu(vt inquit Hippocratcs)tantum recedendum,quantum morbus ab ex tremis morbis recedit.Quapropter quum vehemens incipit,augetur,vigetque inflammatio,conftatc virtute, parcifsjmc hominem nutriemus» Vbcrius autem in mitiore affedtu ales,& tunc potilsimum quando iam procedit fputum,dedinatque morbus, tunc cnim,vt ille permittit,fic poftulat virtus,que q ad expurgationem humoris per tufsim robore eget maiore. Atq; haec fatis de generali hoc exemplo efle puto,in quo ftudiofus lcdtor plurima praeccpta,quae fuperius tradidimus obleruataeffe, inueniet. Neque enim in uno aftectu poliunt omnia contineri,quae ad multos naturaque differentes fpefiant. Verum cnimucro ne alijs deiit noftra diligentia,qui exempla quaerunt in Angularibus cafibus, pauca de hac re fubijciamyex quibus reliqua facile adhibita imitatione trahi poterunt. Exemplum particulare ex fuperiore traftum. O m o triginta annos natus,boni habitus,venis amplis,& plenis,colore nigricante,tho racc lato.hirfuto, cui haemorrhoides fluere conflictae a paucis menfibus fuppreffe fue- runt;quique confucuit nutriri cibis,potionibufq; crafsis,& in Labore viucre;ineunte ve re ad foIcm,in quo boreas vehementer fpirabat, corripitur dolore lateris finiftri, pun gente,tendente,pulfante,minimoque tcm.poris fpatio iugulum,& praecordia iimiil in- Ua<kntc;adeft illi tufsis,fcd line fputo,vrgctquc febris non parua,capitiique dolor , pulfus habet vali ti dos,magnos,frequentes,duros admodum,& ferrofosjrefpirat praeterea frequenter,& difficuhetyic dc cumbit in latus vtrumque difficile,vrinas vero rubras, & craffas emittit, nec aliquid a duobus diebus altius dciccit. Sentit & in ore amaritudinem cum falfedinc quadamjgraflantur eodem tempore graues plcuritidt s,1cd vt plurimum falutarcs.Aduocat is eadem die,eademq; hora,qua fentit (e morbo corrc tum,medicos,quibus narrat,quid fentiat,cxponitq; mali occafioncm,& omnia praedidla refert, qui- us addit le nequaquam antea valetudinarium fui{!e,vtpotc qui lcmcl tantum graui febre laboraucrit jn adolefccntia,interim vero praefentibus medicis c6queritur,quod lateris dolor,& vniuerfa alia fym ptomaa reddamur intcnfiora,paitquc vt fibi quamprimum fuccurratur. Dicet in hoc cafu is, qui no ftra praecepta obferuarc velit hominem plcuritidc affici,id cft inflammatione lateris, q morbos duos parit vnum ex uatemperie in limitaribus,alium ex folutioue continui in partib. inftrumcntarijs: effe jiutem cam inflammationem magnam,vchementem.nec prorfus ex qui lita,nec fine malignitate ,-idq; oftendere propria ctuufq; indicia.Na dolor lateris punftorius cu febre,tufsi,pulfu duro, tk frequenti, £ plcuritidc tcftatur.Magna vero & vehemente oftendunt caufae,quae illa pcpcrerunt,uehcmetcs,uchc- mcnfq; dolor ad utranic^; thoracis parte proteius, difficilis ad modu rcfpiratio,durifsimufq; pulfus,dc aliae avtiones laffix plurimu a naturali ftatu rccedcntcs:n6 efle aute exquiiita folum declarat dolor pul- fatorius,&: decubitus in utrumq; latus difficilis , hxc.n.mufculos intcrcoftalcs, externamq; membra nam limul affici indicant.Malignitatis indicia funt,ctfi illa nondum apparent,haemorrhoides fupprcf fae,qu£ melancholicum humorem abundare in corpore fignifleant . Ex quo malignae inflammatio nes ut alij morbi nafcuntur. Eft prxterca morbus in incremento, quod oftendunt iymptomata om nia, qui plurimum augcntur.Pono inflammatio ex multo humore conftat,in quo fanguis non purus fed pituita,& utraque bile infc&us exuperat. Nam uchemcns dolor Se pulfatorius, qui ad utrumque extremum thoracis extenditur, magnam humoris calidi colleftioncm teftatur. Id quod etiamfi- gnificant uenas amplae ,& tumidae ,thoraxq; latus, & hifpidus & caufx ualidae, que magnae fluxioni loan. Algent. jDc Confultandi l\at. H 5 occalio-