Volltext Seite (XML)
116 Ioannes Argenterius que illa admolienda fupra locum affc&um, vt conftri&is venis partis,& vacuis /pacijs curfus humo- A ris intercipiatur.Conferunt & illa ccrutici impofita,in qua vafa funt,per qux a capite materia noxia ad affectum latus dcfccndit: Ac vt breuiter dicam,fpeftandum eft,quicquid cft in materia,'vel in lo- co,in quem decumbunt humores,vel a quo commoucntur,vel per quem feruntur, illudque remoucn- dum,quod fluxionis fufceptionifquc labentis humoris cft caula,fi modo id fieri poflit.Siquidem par tis fi tus, connexioque remedia non admittunt,vtpotc quae fecundum naturam ita nobis fint infita,vt mutari nequeant-Iam vero videndum,quid poftulent febris,& illius caufe.Indicat profefto illa refri gerantia , & humedfantia; non quod morbus fit calidus,& ficcus', nimirum quum ficcitatis ratione actiones perpetuo non vitiet; fed quod excedens ille calor ficcitatem quandam inuehat, cui nifi fuc- curratur,morbofa tandem euadit.Cxterum quum febris,quae pleuriticos fequitur putrida fit,duo indi cantur ncceflaria praefidia,& dux funt caulae quae ad putredinem faciunt procreandam, materia '(in quam,& id quod eam putrefacit. Porro materia duplex. Quaedam enim iam corrupta eft, fiquidem putrefacio corruptio eft quaedam,cui debetur vacuatio; alia vero,quae in via cft ad putredinem,cuius fl vitium non nifi coCione emendare licet.Haec enim humores,qui caloris exceflu diflimiles funt red diti,alterat; & quantum licet per materiam,concoquentibus partibus aflimilat.Eft autem id quod nu tcrium putrefacit,& corrumpit,calor ipfc febrilis, qui refrigerationem indicat, nec tolli poteft folis refrigerantibus, nifi ablatis eodem negotio caufis, a quibus cft auCus.Caufa vero in hunifinodi fe bre non eft obftruCio fed inflammatio lateris,quam remoucre oportet per commoda auxilia,& con temnenda ea, qua: ad obftruCiones faciunt, quorum nullus in huiufmodi febribus poteft effc vfus. Atqui vacuatur materia putrcfaCa purgatione potiflimum qux viCo iam morbo,& concoCa mate ria , cft inftituenda per idonea pharmaca quo tempore, & fudorc,& balneo, & infenfibili tranfpira- tionc educitur. Concoquunt autem pro diucrfitate materix nunc temperata,nunc frigida, nunc cali da,ficca^iumida,extenuantia,incraflantia ,& incidentia; tum illa,qux vacuant,fi forte humor prx co- pia concoquentis naturx vires excedit.Quibus vero remedijs inflammatio ipfa curari poflit nunc tra dendum cft,hoc enim ex prima diuifione eorum, qux prxter naturam in hoc cafu effc diximus, qui- C bus medendum fit, fupereffe video : id quod offendet natura ipfius affcdf us,qui quum ex repletione humoris confiftat,indicat adferendacfle auxilia,qux eum celeriter cuacuare poffint. Quod fi ld affe- qui nequiuerimus,fuppuratio procuranda; quxetfi fugienda cft, quantum licet, tamen vbi alia non profunt,prxftateam admittere, quam corruptionem,& certam mortem expedtare. Nam poft fuppu rationem adhuc fpes aliqua de falutc remanet; poft corruptionem vero, & putrcfadtioncm nulla. induratio , & translatio humoris in pulmonem,quibus modis inflammationes lateris nonnunquafl! fblui diximus,nequaquam tentandx.Quid autem fiimi poflit ad vacuationem,natura humoris, & lo ci affedti conditio offendent. Nam mitioribus remedijs fanguis purus,& biliofus , quam pituitofus, vel melancholicus difcutitur.Patitur quidem membrana fuccingens coffas,intcrim tamen vt in om ni alia inflammatione, venx circunftantcs humore diftenduntur, cftque membrana rara vt exfudarc per illam poflit humor, conftituitque fuperficiem internam thoracis, in cuius cauitate eft pulmo, in quem facile ob mollitiem recipitur humor,qui cxfudat,& per tuflim expuitur. Ncc diftat eadem a co* ^ te, adeo vt portio humoris adhibitis remedijs lateri vacuari queat. Eft & hxc pars in loco calido, vbi caloris infiti vi aliquid diffoluitur. Proptere tria erunt a nobis proflanda; vacuandus inquam humof per digerentia extrinfccus admota (nam qux fenfibiliter vacuant, inflammatio ante fiippurationfl» non admittit)&per ea,qux (putum prouocant:& propterea inuandus calor; ac digerentia, interni'' que calor non folum confumunt materiam,qux fub membrana continetur,fed eam etiam,qux iof®* nis eft. At per fputum ea educitur dumtaxat,qux a venis intra membranam excidit,alia enim non puitur; cui etiam prxter digerentia venx feftio, & purgatio ab initio contulit. Sunt autem (at dixi mus) digerentia ex vno genere rerum fumenda,nempe ex illo,quod extrinfeca omnia prxfidia exhi bet. Atque illa quidem(v.t diximus) pro differentia humorum calida, humida, ficca,vcl ex his compo- fita funt eligenda; adhibendaque in vnguenti, vel cmplafti,vel fomenti, aut alterius compofitionis formam,prout magis expedire videbitur.Nam vbi materia admodum calida cft,fomenta , & vndtio- . nes tutius admouentur.-cmplaftra vero, & cataplafinata fuum maxime habent vfum in frigidiore hu • jnorc , qui ampliorem calorem ex craffitic medicamenti requirit. Poflunt & ad huc vfum adinoucri cucurbitulx in rebelli admodum affoftu : lix enim validiflime humorem euocant, prxfertim fi fcari- ficatio addatur. Cxtcrum calor internus difeutit quidem,abfumitque noxium humorem, fed non tu tum cft,prxfentc febre,cum augere,nec commodum iniungere animi,corporifque motus, aut qux in geruntur remedia calida,qux id faciant. Quare maior fpes in ea vacuatione,qux per fputufn perfici tur,collocanda eft, qux fua quoque poftulat auxilia. Nam quum ad expuitionem humorum nccefTc fit thoracem ipfum dilatari,comprimi,varie denique agitari, requiratur prxtcrca huiufmodi materia qux ne ucl nimia tenuitate diffluat,du ab aere cxpirato|furfum attollitur,aut ob nimiam craffi uctn moueri nequeat, ncue etiam ob vifciditatem tcnaciffime inhxrcat, duo hxc nos fpe<5tare oportebit^ quum fputum elicere ftudomus, vt fcilicct thoracem ad motum aptum, & materiam ipfam medio-