Volltext Seite (XML)
tu A tia as, le- la- ies .tis rc- ur: )U> Loi Lti- pto us* cfl» en» odi bu* ifi'C ana, odi iui' dc- ali# \tu- ab»' r vi- a*» ,o*» qii*P St fu^ adit» y \X& ali' icti* (it* ft $0“ fi c ' ttllt* iai 11 r** >* b o- fo* • D e Confultandi Ratione. iii A cia, qu* magnitudinem > moremque aftcdbus teftantur. Nam benignas, paruafquc inflammatio nes fola vincet natura, alias vero, quae lethules non funt, communi opera natura, it artis abigi pof- fe fperabimus. Gaeterum an facilis, vel difficilis, fida, uel infida, pertefta, an imperfecta lit futura mutatio ( quodefb folutionis qualitatem explicare) hoc modo cognofccmus. Qua: enim beni gna , paruaque efl inflammatio in corpore bene affc£to, & valido, quamque pcpercrunt benignae, leuefquc caufi, dc fequuntur leuia fymptomata, iuuant vero leuiflima quaeque prifidia;coquc tem pore infcfb.it, quo aliae omnes fine difficultate, & moleftia funt fblutae, facilem mutationem pro mittit. Fidam ucro fblutioncm cxpc6tandam efle admonent differentiae nonnullae ipliusaffectus; qui enim maligni funt, intermittunt fipc dolores, remittuntque alia accidentia. Sed poftea va- lcntiores infurgunt,nihilquc fidum pollicentur, quemadmodum & illi, qui per commoda, propria que remedia nequaquam funt alleuiati; folent enim hi redire; quod & portendunt infirmi uires, infirraufquc corporis habitus multis, malignifque humoribus refertus. Ac multo quidem magis ^ illud verebimur , li alijs per eadem tempora in cifHcm locis plcuritide affeftis idem acciderit. Eadem vero prinunciant perfectam folutionem, aut imperfectam. Nam parui, benignique inflamma tiones, quas hm ifmodi caufi excitarunt, quibufquc non defuerunt, contulcruntquc optima auxi lia, ac optime affectum, validumque corpus fubijcitur , perfedta omnia expedtanda efle admonent. Porro inflammationes finiri folent quum educitur humor, vel fuppuratur,aut induratur, aut in alias partes transfertur: id quod eft media docere, per qui illa ad finem fuum properant. Aut pleuritidis natura offendit duritiem nequaquam contingere pofle. Educitur autem humor a parte affcdtarc- foluentibus, repellentibus, fputo, alui fluxu, fudorc. Pollicentur autem imprimis uacuationem dif- fcrentii ipfius pleuritidis. Nam benigna , paruaque inflammatio, quique a tenui, calido, pauco, Si benigno humore orta efb in corpore raro, valido,non aliud quam vacuationem cxpeCtandam efle tcftatur. Augebitur coniedtura , fi illa vacuantibus remedijs facile cedat, & reliqui per vacuatio nem abierint. At per refolutionem finietur, qui ex tenui, exiguoque humore potiffimum ver- C gente ad exteriora confiftit, cuique profunt difeutientia remedia parti laboranti adhibita. Idem fe- refentiendum efb de illa, in qua expediatur fudor. Vix autem pleuritis vnquani folis repellentibus finitur, & raro per alui fluxum , fipius autem per fputum abigitur; quoniam via ad aluum difficilis efb, prompta autem patet ad pulmonem , & os. Quapropter fuperfluum clb cius, quod nunquam vel rari flime fit, vel omnibus fere contingit, notas tradere . An vero fuppurationem cxpcdfare oporteat ex his lignis intclligcmus. Quum enim fuppuratio contingat, dum conclufa efb materia, qui fuppurari efb apta, & vis altcratrix valida eft, neccfle eft folutn magnas plcuritidcs fuppurari pofle. Illi enim a fmguine fiunt propria fuppurationis materia, fi quidem pus ex fanguinc fit; ob magnitudinem vero non facile expirat calor: Vndc qui magnam plcuritidem monfbrant, nili pri- ueniat vocuatio , eadem fuppurationem fere prinuntiant; quanquam id quoque illis commune cfl, qui in peripneumoniam mutantur. Quum enim neaueat contineri humor pra copia in membra na, ad pulmonem confertim effunditur. Itaque alia figna id clarius oftendent. Si enim dolor fi- I> xus in loco manet,vcl etiam intenditur vna cum febre,non panium indicium efb futuri fuppuratio nis, fputum praeterea non procedit in plcuritide, qui fuppurari debet,aut paucum omnino clb, quod excernitur, illudquc maxime fanguineum , nequaquam vero malignum. M inet qUoque _ difficilis & cruda inflammatio plus iufto , nec iuuatur a vacuantibus, 8f alijs remedijs, qui fuppurationem impediunt. Quum vero iam fit fuppuratio^ certa adfunt indicia cx rigore, qui neccffario omnes internarum partium fuppurationes comitatur. Pulfus pratcrca fuppuratorum in his apparere in cipiunt,qui prorftis confpicui funt, dum fadla fuppuratio efb, quam monfbrant 5c dolor, qui minui tur , & febris, & refpiratio, & virtus. Quod f i non in pus, fcd in putredinem mutetur; augentur lethalia ligna, abeunt vero qui falutem aliquam promittebant; apparetque latus liuidum, aut nigri cans , aut virefeens. Solet autem conucrtipleuritis nonnunquam in hepatis inflammationem, aut ad ncruofas partes ferri; frequentius tamen, in peripneumoniam mutatur,ob loci vicinitatem, pul monis mollitiem, & raritatem . Teftantur autem id pulfus plus folito crebriores, & molliores, ca- E lorquc vehementior in cauitatc thoracis fentitur. Acceditquc litis , & genarum rubor incipit; defi- nitque dolor latus infcftare , fpiratio tamen difficilior, 8c febris vehementior redditur. Qu&d fi multa, pituitofaque materia efb, qui plcuritidem committit, nec vires ualidi fubfunt ad expurga tionem noxij humoris; fi praterca graffmtur huiufmodi plcuritidcs, qui in peripneumoniam ver tuntur , non obfaira habebis ex his rebus mutationis huius indicia . Tabem cx plcuritide, dum in cipit , non efb facile diuinare: nimirum quum neccfle fit prius inflammationem fuppurari, deinde pus ad pulmonem ferri, ipfumquc pulmo nem, & illius ucnas erodi: progrediente tamen morbo, etiam fuppurata plcuritide, ex fputo certi noti fumuntur. Si enim, inquit Hippocrates, poft fup- purationerrj, & emptionem puris quadraginta diebus non repurgentur, qui laborant, in tabem tran- feunt. At locum per quem difeutietur humor eadem fere oftendunt,qui media prenundant,pcr que ad finem peruenitur. Qui enim parua eft,& a tenui,calidoque humore inflammatio,vt a digerenti-