Volltext Seite (XML)
13 8 Ioannis Argenterij Decaufis pinguedinis, Cap. XX 11* 4 Ingvedo fit cx colliquationc adipis: cftquc grauior affe&us in quibulHam, in a* lijs vero leuior.Nam qui plurimum habent pinguedinis & illius quidem admodum hu mida:,ex minima caufa illis innatat pinguedo in vrina ; adco vt in tertianis & alijs pror- ilis lalutarihus febribus huiufmodi appareant vrina:: in alijs vero corporibus non nili ex grauiorc caula fit colliquatio,quare lcthalc cft lignum huiulmodi vrina. Spedtanda praterea eft forma Sc qualitas ipfius pinguedinis qua: innatat. Qmedam cft limilis pinguedini qux apparet in iure pullisalia vero eft ad fimilitudinem oculorum boum:alia licut tela aranea: . Leuiorcra a'o - indicat affedtum prima: non tamen optimum & naturalem vt Montanus credit, qui putat vrinas fa- f' ■ noram talem pinguedinem habere debcre.Nam prater id quod Galenus & alij audtores hanc condi tionem non ponunt in optima vrina,experientia etiam docet vrinas fanorum optime conliftereabf que tali pinguedine. Secunda autem Ipecies deterior eft prima:& tertia eft omnium peflima vt qua ® maiorem colliquationemi oftendat. In corporibus tamen qua: facile colliquefcunt nonnunquam ap- paret huiufinodi vrina vbi nulla eft caufa pmer naturam, —*t*;■ /** ) r; ' r f i' O jU • fu .'f. . DeCoronav Cap. XXIII. ' .■ ? abifb . t hchocupii ■ O rosa m in vrina appellant circulum illum qui eft veluti linea quedam diueriko- lor dcdudta ad circumferentiam, & videtur circulus vrinam ambies. Huius circuli fub ftantiam efle tradit Montanushumidum exiftens in folidis partibusrquoJ, vt inquit, cft fubftaotificum vel nutrunen tale,& obixbccn fet illud elfe toto, genere praeter natu ram & a calore igneo colliquari. Huiufmodi fubftatiam dicit alfirpilari pinguedini, Sc proxime ad illius naturam accedere,&;efle aliquantulum cralfam & tufcidam,& eam apparere in iu- fculis pullorum, Sc eflb humidum fubftantificum cxtra&um ex concodtione. Occupat autem circu- C lus hic fuperficiem: led depreflior cft quam ipfa fiiperficies quam Ipuma Sc ampulla; obtinent, nam fubftantia corona: grauior eft quam fubftantia Ipuma:, & lenior eft illis qua* defeendunt & innatant in vrina,propterca depre fluorem habent locum quam Ipuma,& altiorcm nubecula.Porro huiufmodi fubftantiam elici a calorc ignco coUiquante i & ob id,vbi apparet talis circulus in vrina, adefle febres colliquantes & lac&icas, & tabe adefle aut epitari non polle. Notat et in ipfo circulo magnitudinem Sc paruitatenijqpQ.4 multam & paucam materiam, aut magnam Sc paruam colliquationem oftcnditt Pneterea odorem bonum aut malum Sc colorem fubnigrum, quem oftenderc coloris aflationem 8C viridem aduftionem,& alia nonnulla dc corona hac tradit,partim bona,partim mala.Nam qus feri- bit de loco & fitu ipfius, probabilia & vera elfe puto: quod vero.materia .ipfius corona: fit humidum fubftantificum extra&um a calore prorfus igneo & prater natura;mj& quod appareat folum in febri buscolliquantibus,& talem oftendat prarfentem velimminentemjputo harc omnia a ratione aliena. Nam experientia docet in plurimis lanis & in lenioribus morbis, maxime circa Autumnum tales ap V parere circulcs.Pra:tcrca fi in iulculis pullorum qui moderate funt cotfti apparet talis corona;non ap ^parebit in vrinis ubi fit aflatio & alteratio a calore igneo Sc praeter naturam? nam Ariftoteles Sc alij Philolbphi bonas concodlioncs qua: in nobis fiunt,elixationi aflimilant. Ridiculum praterea eft in his circulis odores diuerfos deferibere, quis enim in co qui lineam facit & perpetuo cum vrina cft, commixtum peculiarem aliquem odorem deprehendere potcftPAliter ergo de his cenlcndumeft.Pri mo videndum cft ex qua fubftantia circulus ifte fiat. Ac mihi quidem vi detur,quemadmodum nube cula, fublimamentum & ledimcntum fiunt cx pituita, ita quoque coronam fieri ex humore melan cholico,non quod totus melacholicus humor cum vrina milccatur,led tenuior illius portio, & ichor quida qui ab co elicitur. Indicio cft primum, quod circulus ille vt plurimum imb fein.pcr ad nigrum uel uiridem vergat colorem,tum quod depreflior fit luperficie ipfius vrina:, quod fine aliqua grauiu te fieri ncquit.Propterea errat Montanus qui talem litum ei tribuit,& materiam illius ftatuit efle pin guetudinem qua: lupernatat vel depreflum locum habere poteft.Ichor autem melancholicus,qui r no £ Iit ipfc melancholicus hurnor,nan habet infignem grauitatem qua polfit dclcendere,ncc penitus dc- Iccndcre poteft. Quare quum fit aliquid melancholicum, fuperficiem premit;& merito cum locum occupat qui corona: tribuitur, Addo quod huiulmodi circulus non loleat apparere, aut certe fit exi-r guus in breuibus morbis,led cuidcntilfimus fit in longis & Autumnalibus: quoniam fcilicct humo res melancholici Si atrabilarij funt redditi,& illis abundantibus maiores fiue latiores & crafliorcs co ron* apparent & confpiciunt.Vncle redte Montanus dicebat,in hefticis Sc tabidis febribus yiligncs elfe coronas in vrinis: verum non ca ratione, ut ipfc credit, quod fcilicct pinguedo colliquata lit hu ius circuli materiajfed qd" tales febres humores liquidiores cofumat, & qui relinquunt corpore diflo- luto melancholici funt redditi. Qui pot hismelipra docere in re ta perplexa & ab antiquioribus ne quaquam ammaduerfa,doceat qua:fo,ita enim multorum labore res perficientur,Sc ueritas cluccfcct.