Volltext Seite (XML)
DeVrinis Liber. 127 reddit naturam.idco eorum qui otiofam degunt vitam,vrim minimum tinguntur bilc.alitcr vero ac cidit ijs,qui in labore viuunqaut irafcuntur,aut alio modo animi pafsionibus torquentur. Quamdiu enim pafsioncs illi calorem accendunt in corpore , 8c fubeft humor qui accendi poteft , tam- diu bilis procreatur,Se vrim flaurc & ignea: redduntur : deficiente vero humore, languelccnte poftea calore,decolores rurfus reddi incipiunt.eo modo in inedia Sc vigilia per initia,vrina: color intenditur, . poftea vero minuitur. Sic fime in febribus accidit: nam in morbi principio antequam calor ex humo ribus procreaucrit bilem,vrinx minguntur minus colorata:,aut etiam candida:, vtin principio accef- fionis tertiana: febrisipoftca vero vigente calore igneo,flaui,& ruffa: apparent vrin£, demum proce dente concoftionc,Sc rcmiffaacutic caloris,vrim fubflam & pallida: minguntur;vt in declinatione febrium fieri apparet. Citerum in crapula ab initio aquofi, nec poftea vnquarn mediocrem calo rem recipiunt vrim,quia calor a copia alimenti debilitatus minimum bilis gignere valet. Immodcra rata vero alimenti cepia anteqqam bilis generatio ipfa fitfadi:a, merito vrina: fiunt candidiores: po- ftea vero pro ratione hilis,qua: gignitur ex natura alimenti & ipfius caloris plus vel minus acris,vrin§ conf; ictuntur vario colore plus vel minus. Igitur omnes caufi qua: dicuntur vrinam paedidius colo ribus inficere, id faciunt quia bilem hanc vel illam gignant , aut eam parciorem aut copiolio- rem , vel quod genitam mifccant plus vel minus cum vrina. Ideo enim idlcricorum vrina: maxime funt tindtibilc ,quodei portio quae in alijs foletad inteftina ferri , tota mifceatur cumaquofo excremento . Quare facile erit intclligcrc, quomodo remota: illae caufiprxdidtos vrina:colo res immutent. De rubea & fubrubea vrina , fpeciebus contcn tis fub rubea. Cap. X. ' Vbeam vrinam feribit Auicenna dominium (anguinis oftenderc,tanquam fiat admixto fanguinc:Galenus vero libro primo de Crifibus tradit,fieri talem colorem ex ferofa fan guinis fupcrfluitate,addita aliqua portiuncula bilis rufii. In libro vero de Morbis vul garibus,id dicit fieri ab ichore fanguinis,quod alij interpretantur, tenuiorem fanguinis portioncm:quandoquidem , vt aiunt,alius cft (anguis qui crafsior eft, qui nequit cum vrina mifecri. Aduerfus quos illud facit,quod rupta vena aliqua,que communitatem aliquam habeat cum renibus,plurimum fanguinis cum vrina,vel folus ipfe fanguis cxccrnituntanquam vrinarij mea- tus pateant etiam fanguini vacuando. Galeno uero refpondct Adtuarius, qui pugnat aduerfus cos, qui a fanguinc tingi urinas & rubras fieri afferunt. Cuius argumenta uidere licet, capite fexto De cau lis urinarum. Qiiod fi ille intclligcrct nunquam rubras fieri mixtione fanguinis,erraret: quandoqui dem etfiifo fanguinc aucnis & mixto cum urina,ncccffc eft rubras omnino urinas fieri. De morbis ergo alijs intelligendum,in quibus urina: rubra: fiunt abfi\uc uafis alicuius lariionc : in illis enim non poffunt urina: rubra: fieri, nec ob tenuis , ncc ob crafsi fanguinis mixtionem , quum natura nunquam D adeo debilitata aut irritata finguinem excernat per illas uias. Fiunt ergo urina: rubra: in febribus ob rubeam bilem,quae mifcetur cum urina,qua: quidem bilis ex Ginguinis potius feruore,quam aduftio- nc procreatur^ propterca fimilima adhuc eft,6c ueluti ichor quidam fanguinis, & apparet gigni in fanguinis multitudine-,qui cum feruet,ncc fatis cucntilatur,huiufmodi bilem & ichorem, qui eft uelu ti fpuma quidam cft,cmittit.Et propterca redte dicebat Auicenna, tales urinas dominium fanguinis oftcndcrc. Contingit quoque urinas fieri rubcfccntes,qualis cft aqua in qua caro recens maftata,lota cftjquales urini apparent in hepatica di&a pafsionc, quem colorem putarem fieri ex fanic qu idam fanguinis tenuis,qui ncc potuit penitus fieri bilis,ncc fanguis.Citerum fiibruffus color ex bile (ub- rubeaput rubea in minori quantitate commixta,fit,fpccics uero rubei coloris ut rofeus,purpureus,Ve netus,fiunt abile qui fimilcm colorem obtinet: nam cum a pallido in nigrum fit mutatio, ut multi fiunt gradus medij coloris,fic ncccffc eft bilem pallidam,qui tandem tranlit in nigram, medios om nes colores inducere. £ De colore viridi in vrina. Cap. XI. 11 R TDtM colorem in urina nullus forte tudit,fed uircfccntcm,qui quidem nequit fieri i a frigore aut calore,ut alij tradunt-,neque enim foli qualitates, ut oftendimus, poflunt colorem aliquem, utuocamus, pofitiuum efficere. Et quid obeft quo minus dicamus huiufmodi colorem fieri ex mixtione bilis uiridis feu porracei,ut uocant Medici,quam non folum in ucntriculo/ed etiam in ucnis,Galenus procreari feribit cx certis alimentis,qui facile in talem humorem ucrtnntnr > De