daleko siga ziemia, tam panuje wadza Pana. Modlitwa zawiera zydowskie wyznanie wiary: Sz’ma jissroel — Sluchaj Izraelu. Wieczny jest naszym Bogiem, Wieczny jest jedyny. 1. Jissm’chu addirim Podczas jesiennego wita przyjaciöt Tory zakonczono czytanie Tory i rozpoczto na nowo czytanie Picioksigu. Podczas procesji w synagodze spiewane s wesoe melodie, w ktorych wyrazane uczucia narastaj, przechodzc w gon radosc. 2. Lomir sich iberbetn Po sprzeczce dziewczyna prosi chlopaka, aby nie zoci si i nie byl glupcem. Nie powinien stac przy drzwiach, lecz patrzec na ni, usmiechn^c si, wypic z ni herbat i ucaowa. 3. Jommi Zartobliwa piosenka, w ktrej corka rezygnuje z trzech propozycji prezentw: z butöw. kapelusza i kolczyköw. Kiedy jednak proponuje si jej narzeczonego — nie mwi „nie”. 4. Hages Mowa tu jest o strzyzeniu owiec, potem o przdzeniu i tkaniu oraz o radosci, jak sprawiaj rzeczy wykonane z welny. 5. Nigun Kada melodia zydowska. szczegölnie liturgiczna. okreslana jest jako Nigun. W scistym znaczeniu tego sowa — Nigunim s to melodie bez tekstu, spiewane tylko wokaliz, typow dla zydowskiego melosu. 6. A Semerl Wesola piosenka z dzielnicy zydowskiej. Opowiada ona trafnie o rnicy znaczeniowej w jakosci potraw u biednych i bogatych. Chleb jest tu delikatnym wypiekiem — tam zeschnit skrk, miso — albo kur, albo tylko pluckami lub innymi podrobami. Ryba jest tu faszerowanym szczupakiem, tam — wymoczonym, solonym sledziem, deser — tu wyszukanymi delicjami, tam — klopotami „siekanej biedy". 1. Jak Kesser pije herbat?? W tej zartobliwej piosence kpi si? z humorystyczn<| przesad z pelnego majestatu sposobu zycia cesarza. Cesarzowi podaje si? herbat? robic najpierw dziur? w glowie cukru, potem wlewa si? do niej wrzc wod i dopiero wtedy Jego Milosc moze wylizac t? mieszank?. Gorce kartofle s wystrzeliwane przez artylerzyst?, tak aby przebily scian? z masla i tra- fily prosto do ust cesrza. Na noc prowadzi si? Jego Wysoko do wypelnionej pudrem komnaty, krzycz^c gono „sza”, aby nikt nie przeszkadzal monarsze. 8. Horra banechar Nie bdcie smutni. przyjaciele. zaleca rabin: Bdcie weseli, cae nasze zycie jest smutkiem, zapomnijcie o klopotach. Pijcie wino i piwo. A starzy i mlodzi powinni tariczyc Horr^ w obcym kraju. DER LEIPZIGER SYNAGOGALCHOR (Lipski Chor Synagogalny) utworzony zostal w 1962 roku z czlonkow Lipskiego Chöru Oratoryjnego (Der Leipziger Oratorienchor) przez kantora Wernera Sandera, zarazem kantora gminy zydowskiej w Lipsku i Dreznie. W 1963 roku odbyl si? pierwszy koncert chöru w drezdenskiej synagodze. Zespöl nagral trzy pyty: „Meisterwerke der Synagoge” (Mistrzowskie dziela synagogalne), „Kost barkeiten jüdischer Folklore" (Perly zydowskiego folkloru) i „Jüdische Gesänge" (Spiewy zydowskie). Po smierci Wernera Sandera w 1972 r. kierownictwo artystyczne chöru obj Helmut Klotz. Od tej pory zespöl pozostaje zrzeszony w Zwizku Gmin Zydowskich w NRD. Jako jeden z nielicznych niezydowskich chöröw w Europie zespöl piel?gnuje muzyk? syna- gogaln w j?zyku hebrajskim oraz folklor zydowski. Wielokrotnie wyrözniany byl tytulem „Hervorragendes Volkskunstkolektiv" (Wybitny zespöl sztuki ludowej), a takze nagrod arty- styczn miasta Lipska. W 1981 r. zespöl nagral kolejn plyt?: „Der Leipziger Synagogalchor singt" (Spiewa Lipski Chor Synagogalny). 94