Volltext Seite (XML)
• ir oni folent, & quod aperz i <■ r ‘ I: F riofum cft id oftendcrc, propterea quia uni uirtuti duo uitia opponi lolent, & quod aperz te contrarium eft, & quod fpecie fimilitudinis adumbratur .Vnde illa Catilina: quia for/ titudo non eratqu ellet,cum fecum uirtutes alias non habebat facilius uidebatur.Quod nero ignauia fucritubi exercitatio quaflibet grauiflimas moleftias perpetiendi atque tote/ randi,fupra quam cuiquam credibile eft,fuit,gre perfuaderi potelt, Sed forte acutius in/ tuentibus, ignauia apparet ipfa duritia, quia laborem bonorum (ludiorum quibus uera acquiritur fortitudo neglexerat. Veruntamen quia funt audaces gui timidi non funt, & ruifus timidi quibus abeft audacia,cum fit utrunqz uitiu,quonia qui uca uirtute fortis eft, nec temere audet,nec inconulte timet, cogimur fateri uitia plura efle uirtutibus. V nde ali/ quando uitium uitio tolliturut amore laudis,amor pecunia:. Aliquado unum cedit ut plu ra fuccedantuelut qui ebrio fus fuerit, fi modicum biberit,& tenacitatem & ambitionem di dicerit. Poflunt itaqz uitia etiam cedere uitrjs fuccedentibus non uirtutibus, & ideo plura funt. Virtus uero quo una ingrella fuerit, quoniam fecum catcras ducit, profeCto uitia cedent omnia quacunque inerant. Non enim omnia inerant, fed aliquando totidem, ali/ quando plura paucioribus, ucl paciora pluribus fuccedebant. Hac utrum ita fe habe/ ant, diligentius inquirendum eft.Non enim & ifta diuina fententia eft qua dicitur: Qui u/ nam uirtutem habuerit,omnes habet,eiq; nulla inelt,cui una defuerit, fed hominibus hoc uifum cft, multum quidem ingeniofis, ftudiofis, fedtamen hominibus. Ego uero ne/ fcio quemadmodum dicam, non dico uirum a quo denominata dicitur uirtus, fed cti/ am mulierem, qua uiro fuo feruat thori fidem, fi'hoc faciat propter praceptum & pro/ miflum dei,Si qua primitus fit fidelis, non habere pudicitiam, aut pudicitiam nullam ue! paruam efle uirtutem. Sic Si maritum qui hoc idem feruat uxori. Et tamen funt pluAmt tales , quorum fine aliquo peccato efle neminem dixerim, Si utique illud qualecunque ' < ..... £ 4 peccaram Ieg/T F A C T V S E S T OM N IV M RE V S, EPXXIX. 71 . A milis efle uideatur. Sunt enim ut fcis quadam uitia uirtutibus aperta difcretione contra/ ha, ut imprudentia prudentia. Sunt autem quadam qua tantum uitia funt, ideo contra/ ria, quadam tamen fpecie fallaci fimilia, ut eidem prudentia,non imprudentia, fed aftu/ tia. Nunc enim eam dico aftutiam, qua ulitatius in maliciolis intelligi Si uocari folet,non licut noftra loqui feriptura confueuit , qua fape aftutiam in bono ponit. Vnde: Eftotc Mdtthto, altuti ut ferpentes. Et illud, ut Si innocentibus det aftutiam:quanquam Si apud illos, Ro mana lingua difertiflimus dixerit, neque illi tamen ad cauendum dolus, aut aftutia de/ totLod erant, aftutiam ponens in bono: fed apud illos rariflimum , apud noftros frequentilli, mum eft. Itemque in partibus temperantia apertiflime contraria eft effufio parfimonia: ca uero qua tenacitas dici uulgo folet, uitium quidem eft, tamen parfimonia fimile, non natura, fed fallaciflima fpecie. Item diflimilitudine manifefta contraria eft iniufticia iu/ fticia. Solet autemquafi imitari iufticiam uindicandi fe libido, fed uitium cft. Ignauia fortitudini perspicue contraria eft, duricia uerediftat natura,fallit fimilitudine. Contan tia pars quadam airtutis eft. Ab hac inconftantia longe abhorret, & indubie contrali/, ftit; Pertinacia uero conflantia dici affeCtat,& non eft, quia illa eft uirtus, hoc uitium. Vt ergo no iterum hac eadem commemorare necefle fit,exempli gratia, ponamus aliquidun depoflint catcra intelligi. Catilina, ut de illo fcripferuntqui nofle potuerunt,frigus,fitim, famem ferre poterat, erata patiens inedia, algoris, uigilia,fiipraquam cuiquar credibi le eft, ac per hoc Si fibi & fuis magna proditus fortitudine uidebatur. Sed hac fortitudo prudens no erat,mala enim pro bonis eligebat,Temperans non erat,corruptelis enim tur/ pillimis foedabatur, lufta non erat,nam contra patriam coniurauerat, Et ideo nec fortitu? do erat, fed duritia fibi,ut ftultos falleret,nomen fortitudinis imponebat. Nam fi fortitu/ do ellet, non uitium, fed uirtus eflet. Si autem uirtus ellet, a cateris uirtutibus tanquam infcparabilibuscomitibusnuquam relinqueretur.Quapropter dum quaritur etiam de ui/ tijs, utrum ipfa fimiliter omnia fint ubi unum erit, aut nulla fint ubi unum non erit, labo/ i I > t