Volltext Seite (XML)
3°6 AVGVSTINVS SIXTO PRESBYTERO, rentis,fed miferentis eltdei. Vbi nunc merita,ubi opera uel protenta ucl futura tanz libe/ ri arbitri uiribus adimpleta ucl adimplenda : Nonne apertam protulit apoftolusdegra tuita gratix,hoc eft uer gratia commendatione (entetiamC'N6nneftultam fecit deushu reticorum fapientiam:Quid autem agebatur ut hoc apoftolus diceretut eorum gemino commemoraret exemplum^ Quid perfuadere moliebatur Quid inculcare cupiebat No pehocquod ipforum oppugnet amentia, quod fuperbia non capiunt, quod fapcrenoiut, omd-to- Qui ignorantes dei iuftici.& fuam uolentes confh'tuere,iufticix dei non funt fubiecti,De ipfa quippe gratia fatis agebat apoftolus, & ideo promillionis filios commedabat. Quod enim promittit deus non facit nili deus, habet nanqz aliquid rationis & ueritatis, ut homo promittat & deus faciat,ut autem homo fe facere dicat quod promiferit deus, fuperba im/ pietatis eft reprobus fenfus.Commendans ergo filios promillionis, hoc primum fignifica tum oftendit,per Ifaac filium Abrah. Euidentius nanqz opus dei apparet in eo que non genuit ulitatus ordo natura: de fterilibus uifceribus& fenectuteconfectisutinfilijsdeiqui futuri pranunciabantur hoc eflet fignum diuini operis no humani. In Ifaac inquit uocabi/ tur tibi femen, hoc eltnon qui filrj carnis,hi filq dei,fed filij promillionis deputatur in femi ne.Promillionis enim uerbum hoc elt:Ad hoc tempus ueniam & erit Sara filius. Non fo/ lum autem illa,fed Si Rebecca ex uno concubitu,nifi ut non folum de fuis, neqz deparentu meritis aliorum,fed ne de ipfiusquidem unius patris,mutata forte in melius uoluntatcglo/ riare lacob dicens, ideo fe a creatore no derelictu quia pater eius quando cum feminauir, melioribus laudabilior moribus fuit.Ex uno inquit concubitu,unum tunc ad eos feminar dos meritum patris,unu ad cocipiendos meritu matris. Quia Si fi mater cos donecpareret uifceribus portauit inclufos, & forte uoluntates affectiones uariauit,non uni fcd ambo/ bus utiqz uariauitquos pariter uentre portauit. Intentio igitur intuenda eft apoftoliquor modo propter gratiam commendandam nolit eum de quo dictum eft,lacob dilexi,niliit domino gloriarizutcum ex eodem patre, eadem matre, uno concubitu, antequam aliquid D egiflent boni aut mali,alterum deus diligit, odit alterum, intelligat lacob ex illa maflaoti/ ginalis iniquitatis,ubi fratrem fuum cum quo habuit communem caufam, uidet per iult ciam meruifle damnari? non nifi per gratiam fe potuifle difcerni. Nondum enim nafcenti bus,nec agentibus bonum aut malum, ut fecundum electionem propofitum dei maneret, non ex operibus fed ex uocante dictum eft ei,Maior feruiet minori. EleCtionem aut gra ti^ nullis fieri operum prxcedcntibus meritis, alio loco apcrtiiTime idem apoftolus often Romdelt, dens, ergo inquit&in hoctempore reliqui fecundum electionem gratix faluzfactz lunt.Si autem gratia iam non ex operibus,alioquin gratia iam non eft gratia. Secundum hanc ergo gratiam etiam propheticum teftimonium aflumens,Sicut fcriptum eft inquit, lacob dilexi,Efau autem odio habui:& continuo,Quid ergo dicemus inquit,Nunquid ini quitas eft apud deAbfit.Sed quare abfit? An propter opera qu futura prfciebatam boruClmmo & hoc abfitMoyfes cmdicit:Miferebor cui mifertus ero,& mifcricordia pr® ftabo cui mifericors fuero Jgie non uoletis neqz curretis,iedmiferetiseft dei. Ata utinua fis qu perfecta funt in perdition.qu dnat debita eft mafla, agnofcantuafaexcadc maffa in honorem facta,quid eis mifcricordia diuina largita fit. Dicit enim inquit fcript ra ad Pharaonem,Quia ad hoc te excitaui ut oftendam in te potentiam meam,8 ut glori ficetur nomen meum in uniuerla terra. Deniqz ad utrunqz condudit,Ergo cuius uult mife/ retur,& quem uult indurat.Hoc facit apud quem no eft iniquitas. Miferctur itaq3 gratuito dono, obdurat autem iuftiflimo merito.Sed dicat adhuc uel fuperbi infidelis elatio,ucl pu niti damnabilis excufatio.Quid adhuc conquerit:Nam uoluntati eius quis reliftit. Dicat & audiat quod conuenit homini:O homo tu quis es qui refpondeas deo, Si cactcra,de qui Bus iam quantum potui fatis ac fpe difierui. Audiat hc & non contemnat. Quod fi cox tempferit,etiam ut contemneret fe inueniat obduratum. Si non contempferit, etiam ut no contemneret efle credat adiutum,fed obduratum debito,adiutu gratia. Neq enim fi duo