Volltext Seite (XML)
krotka Koda, powracajgc do marzycielskiego, ksiezy- cowego nastroju poczgtkowych dzwipköw Romanzy. Czesc trzecia, poprzedzona silnym unisonem smycz- kow w dialogu z instrumentami dptymi, raptownie kontrastuje nastrojowo. Przepojona blaskiem i humo- rem stylizacja krakowiaka . wybucha. pelniq tempera- mentu bezposrednio po pogodnej kontemplacyjnosci Romanzy. Ponownie na plan pierwszy wybija sip wir- tuozeria: wyrafinowane, arcytrudne figuracje oplatajq. zadzierzysty temat glowny finalowego Ronda. Szeroko rozplanowane Ig'czniki w ' calosci wykorzystujg wir- tuozowskie mozliwosci fortepianu. Pojawiajgcy sic; z kolei temat drugi, o niezmiernie sugestywnej linii melodycznej i kaprysnej konfiguracji rytmicznej, jest oczekiwanym uspokojeniem i ponownym „ulirycznie- niem” nastroju. Fortepian w dialogu z orkiestrg roz- wija tp mysl, by po blyskotliwym przejsciu powröcic dowcipnie na temat glöwny lecz o pöl tonu nizej.-go Igczniku pojawia sip znowu roztanczony temat kr/ ff - wiaka i znana juz sluchaczowi mysl poboczna, a\ia- konczenie Konceriji jest juz tylko zywym, radosnym olsniewanierri bogactwem figuracyjnych pomyslöw. in. ROBERT SCHUMANN _ IV SYMFONIA d-moll Twörcza droga Roberta Schumanna (1811—1856) wiodla od utworow fortepianowych, poprzez piesni, do muzyki symfonicznej. Wielki przedstawiciel nie-, mieckiego romantyzmu w muzyce, röwiesriik Chopina i Mendelssohna, Liszta i Wagnera, w muzyce swej stworzyl niejako kwintesencjp stylu swej epoki, sta- jgc sip dla wielu pozniejszych kompozytoröw najbär- dziej reprezentatywnym twörcq epoki. Schumann w swej twprczosci tak muzycznej jak i liter^ckiej (byl przez dlugie lata krytykiem i pisarzem muzycznym) wypowiedzial nieublagang walkp konserwatyzmowi muzycznemu a echa jego publicystyki z latwoscig öd- ■ najdziemy chöciäzby w programowych tytulach nie- ktorych jego kompozycji. Dzis nowatorstwo Schuman na, szczegolnie w dzielach symfonicznych, wydaje sip byc pojpciem abstrakcyjnym: zaröwno architektonika. jak i jpzyk muzyczny wykazujg o wiele wipcej zwigz- kow z tradycjami klasycznymi niz prob odejscia od wytyczonych przez Beethovena szlaköw. Lecz „bunt” Schumanna przeciwko tradycjonalizmowi nie dol/y, yl muzyki prawdziwie wielkiej: byl natomiast paK'fie- tem przeciwko malo tworczym epigonom wielkiego Beethovena, byl torowaniem nowych drög muzyce ro- mantycznej. IV Symfonia, d-moll, ostatnia z schumanowskich symfonii, powstala w latach pipcdziesigtych ubieglego stulecia. Jej prawykonaniem 3 marca 1853 roku w Düsseldorfie dyrygowal tarn kompozytor. Symfo nia, wzorem klasykow, sklada sip z czterech czpsci, przy czym czpsci skrajne poprzedzone sg powolnym wstppem. Grozne, posppne akordy wstppu do czpsci pierwszej - antycypujp zwipzlq i jasnp architektonikp sonatowego allegra. Zywy rytmicznie temat pierwszy wyraziscie kontrastuje z pogodniejszym tematem po- bocznym, by w przetwörzeniu ulec rozlicznym prze- ksztalceniom wyrazpwym i konstrukcyjnym. Czpsc po- wolna, tröjdzielnie skonstruowana, oddzialowuje na sluchacza przede wszystkim urokiem kantyleny. Zy wym' przeciwstawieniem jest Scherzo, w ülubionej przez kompozytora formie piesniowej z dwoma triami, co upodobnia jg do ronda. I wreszcie, pdprzedzony krotkim wstppem, Final, pp mistrzowsku wykorzystü- !' J3,cy barwnosc poszczegolhych grup instrumentalnych orkiestry i kohczgcy calosc dziela w nastroju- pogody . i optymizmu. Opracowai: mgr Jerzy Jaroszewicz FILHARMONIA DREZNEfÜSKA 20 listopada 1870 roku odbylo sip w Lipsku uroczy- ste otwarcie pipknej sali zbudowanej przez Zwigzek Rzemieslnikow, dzipki ofiarnosci jego czlonkow. Sala sluzyc miala nie tylko jako miejsce zebrah czlonköw roznych cechow rzemieslniczych, ale przewidziana zo- stala przede wszystkim na salp koncertowg. 20 listo pada odbyl sip w niej pierwszy uroczysty koncert. W tym samym roku zawarl zwigzek rzemieslnikow umowp przewidujgcg organizowanie regularnych kbn- certöw z orkiestrg miejskq, zastrzegajgc, ze ‘m docho- I du- z koncertow oddawana bpdzie do kasy Zwigzku. Tak powstala „Orkiestra Domu Rzemieslniczego” („Gewerbehausorchester”), ktora z biegiem lat przyj- mowala rozne nazwy, az w roku 1915 ust'alila sip na- zwa „Dreznehska Orkiestra Filharmoniczna” — za- mieniona w 1924 r. (kiedy dyrygentem byl Eduard Mörike) na do dzis przyjptg nazwp „Filharmonia Dreznehska”. ' W ciggu ponad 90-ciu lat istnienia i dzialälnosci Filharmonii Dreznenskiej wielu wybitnych dyrygen- 1- tow kierowalo tg orkiestrg, wielu wystppowalo na go- scinnych wystppach. Mhten sposöb opinia i slawa tego zespolü docieraly zSgranicp, jednakze najbardziej slawp tego' zespolu ueruntowaly liczne tournee zagraniczne. Orkiestra Filharmonii Dreznenskiej juz po paru latach swego istnienia rozpoczpla swe liczne wyjazdy nä koncerty za granicp, zawsze uwiehczone sukcesem artystycznym I tak w 1879 r. Orkiestra Filharmonii Dreznenskiej wystepuje w Warszawie. w 1883 r. w Amsterdamie. w 1907 r. w Danii i Szwecji, w 1909 r. odbywa intere-
