Volltext Seite (XML)
encheirefes colligere neceiVum habemus. Interim tamen intra offiduum in una patina ex iftis minimis Nonaginta otfto Centenarios, vel ii meii- furam mavis medimnos, ducftu meo& directorio annuente Divina gra tia, coctos efle publicum Inftrumentum fub directione Commillarii illu- fhiflimi &Serenillimi FRIDERICI, Ducis Gothenfis, teftatur. Ad quam quantitatem ex ejusmodi minimis ipiculis Salinis perpetuo obti nendam fumptusque fublevandos & imminuendos, diverfa adminicula Phylica in praxi utiliilima Creatoris ftimmr adjutorio benigniflimo, & ipfe per annos aliquot partim in Pofernenfi, partim in didta Ober- Neutulcenfi Gothana, fedulo quaeflvi, feliciflimeque inveni atque de- monltravi. Nempe Imo Gradationem & effationem aquarum falitarum fupra tecftum sedium Gradatoriarum, ubi Aer atlunolphxricus alluens, indetermina bilem aquarum quantitatem, in minimas diviiam in lefe recipit & ab~ 1'orbet, atque ad oduplam 1. duodecuplam & ultra portionem, aquas ipfas faturatiores & magis ialitas, unico tantum afperfu praebet. licio. Unica & cadcm proportione lignorum hadtenus neceffaria, ad patinam excoquendam, Sextuplam adhuc proportionem aquarum Salitarum, partim ad coctionem ipfam, partini ad evaporationem redegi. Illtio. Per machinas gradatorias, unica orgyja lignorum duode cim dolia aquarum plena evaporavi. IVto Iutlmiilque ex Jimpidiflimis iftis aquis, ex unica patina codht e minimis terreftribus & fulphureis & ne lucem refringentibus, binos centenarios Magnefix prxcipitari claritliine exhibui. Vto. Ex eadem quantitate Sal Epfomenie, Cathareticum quoque didtum ad pondus Centenarii dimidii, cryftallilari pofle demonftravi. Hinc impofterum cum D«o omnes noftras aquas Salitas, in im- rnenfa quantitate in Saxonia noftra fertili, profluentes, cum frutftu 3C proventu coquere poffumus, quo Regis Noftri Potentiflimi Regalia & Nationalium noftrorum divitia: atque abundantia, augeri poterunt. Qua ratione ulterius minimae in textura Vegetabilium dilperfte v. g. Saliq, Gummata, Refinae, oleaque fragrantia intertexta, extraharitut at que colligantur, non prolixe recenfebo. Dominium enim noftrum a datum eo fefe extendifle certum eft, ut lingula a tota compage, ddcontinuare, fecernere, feparare, i. e. dividere non tantum, led aileivare, atque i» ufum humani generis totius applicare queamus. Imo per minima, motu naturali adbibito ac applicato, Flores hac bru-
