Volltext Seite (XML)
S 2 Ioanncs Argenterius' luam amittent,Ex quibus quidem patet his quatuor vniuerlam confultandi rationem conftarc; mate' ria inquam idonea,de qua dicamus; ordine,quo fingula digeramus,fuilque in locis collocemus; apta probandi ratione; Sf elocutione,Nam Ctfi alterius facultatis videtur eflh praecepta tradere de elocutio* ne ; quoniam tamen artem noftram inter alias omnes praedanti (fimatn quorundam fcurriiiu- ;e,hac de caufa infamati video; placet id tractationis huius quartum caput eonft .«A ti tuere. De ciuibus differendum fit in Confultationibus. Cup. III. 1 N hac re plurimos (ane medicos hallucinari videmus, quum de alienis a medicina, aut (altem a re propofita, vel de his,quae nullius prorfus funt momenti, temere dilptutant. Quofdam enim Uidcas, vt do<fti appareant, ex Aftrologia, vel Philolophia naturali, aut demum arte, in qua (entiunt le verlatos,quaedam proponere,quibus is,cuius gratia confultamus,nihil emolumenti eft vnquam accepturus; quas quae Iliones Galenus no- S fler Logicas vocare folet,quod.f.ad exercitatione,vel ollentationem faciant; nihil autem ad id,quod quaerimus conlcquendum pertmeant.Sicex medicina ipla nonnulla vi quada in confultationes fepe trahuntur,qua: vt a re,de qua agitur,(unt aliena; fic illa ytilium confidcrationem impediunt. Agnoui mus enim quendam,qui quum dc temperamento aegrotantis di&urus eflet, hinc fumpta occalione, querere (olebat,an daretur temperies in homine squalis ad pondus; alium vero, quum de Crili men tio incidifleqvt Aftrologiam fuam o (lentaret,propofuifla di(putandum,an dierum dccrctorioru ratio cx coeli,aftrorumq; motu,vel potius ex morborum natura (umenda eflet. Deniq; qui huius rei artem non tenent,dum ignorant,dc quibus potiflimu fit dicendum; tempus in his,qua; inutili i funt, conte runt. Quo fit ut illi quum dcauxilijs agendum eft,vel iam tacere cogantur, vtpotc omnibus molefti, ne alijs.f locus negetur,qui poftea difturi funt,vel ea temere colligant ncccflaria*prsfidia,qu§ habent in v(u,minime ad eoru inuentione cx fuperflua,& inani illa lua ratiocinatione adiuti.Quod quidem no faciet,qui intclligct,qus fit apta confulationu materia.In his tamen, de quibus diflerendu eft, no ^ equidem impedio,fiquis nonnulla aliqu an do diligentius expendat; aut qus adhuc funt controuerfa, explicare velit; aut etiam attingere cupiat quorundam opiniones,qui aliter de ea (enfcrint,Harc enim fi moderate fiant, vbi oportet, & adfunt dodti auditores, qui,qfiod eft cxa£tum in rebus,audire cu piunt; confultationes reddunt longe dodliorcs,iucundiorc(quc. Nam prolcfloribus, qui praefintibus filis ftudiofis dicunt,plus aliquid,quam alijs,in hac rc concedendum efle puto,ccn(coquc plurima illi^ conuenirc,quae reliquis funt forte vitiofiuSunt porro ea i dc quibus in confiiltitionibus diflerendum *eft duo in vniuerfum,finis inquam , & ca, qua; ad finem conlcquendum referuntur. Praeter htec ali» omnia funt fupcruacanca,tcmercq; adfcruntur.Fines autem duo, qui in conlultationibus proponun tur , cognitio,& a (Sio. Natn aliquando petuntur medici confilia vt cognofcamus, quis,qualisve fit pra;fenscorporis ftatus, vej futurus euentus, aut quidprccefferit, vel aliquid aliud ad praefcntia,prse- tcrita,vel futura pertinet, quod in fola cognitione politum eft, nec praeterea a medicis auxilia reqtikj runtur; qua: ctft ra. ^ in vfum veniunt,tamen horum caula confultationes quoque inftituuntur, necr ' noftra tradlationc rc ijci debent qua: artem aliquam poftulant.Qua:runt enim aliquando parentes, an eorum liberi fint vitales,& (alubres,vel ante iuftam aetatem morituri,ant futuri morbofi.Sunt qui (ci re cupiunt, qualis fit eorum natura, & temperies, alios aliud capit defiderium aliquid de fc, fiufque cognofcendi. Caeterum a<ftioncs,(iue officia, qua: medicus exercet, cx generalibus medicina; parti bus orta funtjUt alibi offendimus, conferuatio^prafematio,curatio, mitigatio,& reftauratio. Quid quid enim molitur medicus, id facit,vt vel nicri prf fentem (anitatem, vel prscauere morbos immi nentes,aut prjfentibus mederi, vel (ymptomata lenire, aut conualclcentes rcftaurare (fub qua parte fenum tra&ationcm comprehendo) arte aliqua commode poflit,& horum potiflimumcaula medi cos coufiilimus. Agendum ergo de his in conlultationibus, qua: faciunt ad illa con(cqucnda,qu« vt diucrfa fiint, ita diucrla, ncc numero eadem efle oportet, de quibus fit diflerendum. Nam dc alij* agendum eft quum nobis proponimus cognitionem circa opus aliquod, de alijs vero quum prxfidia^ expetuntur,quibus poflimus confcruare,pra:(eriiarc, aut aliud ex prxdidis officijs exercere. Nccnon peculiaria quaedam etiam genere di/crepantij ronfiderendafunt in curatione, vel confirmatione, de quibus fuperfluo in alijs ageretur. Quamobrem ncceflc eft proponere vnumquemque finem, & m** dia inueftigare,qua: in eum referantur. De quibus differendum fit,quum ponitur finis Confultationis cognitio. Cap, III1. *• • • 4 E his (olum hic efle agendum, quae ad (cientiam, cognitionemque rei propofita: faciunt,, omnibus conftarc puto; (cd diuer(a quoque haec ftatuuntur pro finis differctia. Alia crina fpetftanda (unt, quum aliquid,quocf fit (ccundu naturam dignolccrc volumus, aliud VC 1 ^ quum petitur cognitio de eo, quod eft praeter naturam.Diucrfo praeterea cftprxteritorum cognitio» prat-
