Volltext Seite (XML)
DetSomno <k Vigilia. * ^ 7 cula ad cor accedunt,cum tamen illis calor a corde fuppetat?refpondemus deeffe facultatem,qua: ctfi abfq; fubftantia aliqua influit,tamen nequit a cerebro per neruos conftridtos permeare,non icens at que folis radij,qui ctfl abfq; vehiculo aliquo defccndunt,& illuminant,tamen corpora folida & dcn- fa nequeunt peruadere.Si prgterea quilpia dubitet,quo padto fpintus terna ifsima alloqui fubftatia fur fum,deorfum,& in oes corporis partes feratur/ationem ea reddet,quam fuperius docuimus, de cali di natiui motu,Se hanc addet peculiarem,quod loquatur motum fubieftimon enim folus fpiriuis mo uetur,fed vna cum fanguine vmuerfo,aut certe cum tenuiore,& mobiliore illius portionc.Id quod ti mor,crabefccntia,gaudium,rifus,rigor in febribus & alia multa oftendunt: apparetenim fpiritus no dolus,fed vna cu; humore fubietito prodire a corde,8e ad illud contrahi. Perpera igitur afferunt Auer- roes Se ahj Ariftotelici,animam totam effe in toto,8e totam in qualibet parte: nam fcnlitiua vis folii in cerebro, pullandi vero in corde duntaxat originem habent, & ab illis fontib us in certa qusedam inftrumenta,Se per illa in certas partes mittuntur.Sunt ergo anima; partes locis diffindite, nec vna eft B pars,qua: omnia prcftarc pofsit:cor vero dici principium omnium facultatu,quoniam origo fit Ipiri- tus antea exipfo etiam Ariftotele refellimus,vbi docuimus aliud efle de origine facultatum, q defort te fpirituum diffcrcre,quia aliud eft anima: facultas,aliud inftrumetum, quo anima vtitur. Cceterum afferere illi quide poffunt,fpiritu genitu,& exeuntem a corde habere in fc contufas oes virtutes, led nulla rone docere poffunt:vt enim antea probauimus,fpiritus nulla in le facultatem anima: continet nec vehiculum eft illarum,led iplius caloris, quo anima in corpore fuam vim ,& fun&iones exercet: ncc ipfe quidem fpiritus ex eadem vi genitus, alia forma in cerebro,aut alia parte induit,fed ide aptu, idoneumq; eft ob calore que fecu a corde ducit,vniuerfis partibus,illarumq; adtionibus inftrumetu. fruftra etiam illi agunt de generatione, & vi fpiritus animalis:propterea quod nullus humoi fpiritus eft,qui in cerebro,aut corde,vel alia corporis parte coficiatur,aut fomni, vigiliasq; aut aliquaru adtio- nu ftt author:illud tamen perperam negant ccrebru eo quod frigidu fit,non polle fpiritum, aut alia «em gignere,& claborarerquafi frigidum dicatur, quia in eo frigus pr^ualeataiit dicant illi, quur mn- ^mae partes glandulofae Sc frigida: gignendi lac,& teftes conficiendi femen vim obtineat, fi nulla para qua: frigida nuncupatur aliquid facere poteft. Ex quibus quidem patet in quibus differat noftra hic ©pinioab aliorum fententia,qui hadtenus de fpiritibus aliquid memoria: prodideruntmam cum Ari- ftotele(vt arbitror)plane confentit:a Stoicis vero Galeno, & reliquis,qui eos funt fequuti in multis difcrcpatrilli enim multos ponunt effe fpiritus,forma,& natura diftinftos, vnum cx diuinis corpori- businos vero eo contempto qui in lingulis membris eft,de quo nulla eft quseftio,vtpote qui aerea fit portio, conftituens vnacu alijs elementis corpus, dicimus vnicum effe influente fpiritu. ponunt illi Ilios fpiritus no folu forma & natura,fed et vfu diftin<5fos:vitalem enim vitalibus fumftionibus, ani malem animalibus,naturale naturalibus,miniftrarc,aliu praeterea fenfificu,aliu viforium,aliu audito rium, aliu guftatorium,alium denique proprium in fingulis aftionibus,mutuato nomine a facultati bus,quibus illi feruiunt effe dicuntmos nullum ex his,fed unicum ponimus,quem natiuum nuncupa- mus:& eo modo quo calidum natiuum diuidimus:illi rurfiis naturalem ex fanguine,vitalem cx natu- J rali,animalem ox vitali gigni volunt:nos eum quem ponimus non cx alio fpiritu,led cx fanguine vni uerfo,aut cx certis illius partibus , caloris vi, ut alios vapores, attolli putamus.Illi etiam ex aere fiios procreant fpiritusmos uero aerem quidem putamus conferre ad temperie, & odores forte etiam ad il lius incrcmcntuiTupropriam tamen generationem, continuam materiam ex finguinc fuppeditari. Illi unum in corde,ahum in hepate,tertiu in cerebro,& eum in varijs cerebri locisprocreari ftatuunt: hunc noftrum in corde gigni afferimus. Credunt illi luos fpiritus uehiculum effe facultatum, & eu qui a corde prodit,corffufas in le habere uniucrfis facultates: at nos arbitramur in fpiritu nullam effe uirtutemmee alia quidem ratione conferre,nili quod ille calidu infitum membris augeat, facultatesq; ipfasexcitet,reddatq; aptas,amplioris Caloris beneficio ad propria officia exercenda. Volunt illi fuos fpiritus etiam per neruos, diucrfa & folida corpora ferri: noftrum arbitramur dumtaxat per arterias tanquam per proprios canales,moucri,ac per illarum tunicas,& orificia uniucrfo corpori diftribui,& communicari. Tradunt illi fpiritus ob loci naturam certam formam capere,cx qua nomen quoq; mu tuetur,at nos eande femper feruari formam,idemq; nomen,caeteru qualitates uariari pro partiu tem perie,& materia ex qui fiut.Non uerentur illi afferere (piritus quofdam efle fplcndidos : cum nos ar bitremur id fieri non poffe magis in hoc noftro fpiritu,quam in alio quocunque uaporc.Fabulantur illi diuinos effequofda ex filis fpiritibusinos uero omnes cx noftris clementis procreari agnofeimus. Credunt vnum ex fuis fpiritibus anima: efle veftcm,& propterea immortalcmffed redtius forte dice rent,anima: effe inftrumentum,& illam immortalem quidem effe,ut qua: aliunde ueniat: fpiritum ue ro omnem expirare,& in aerem ambientem libi congenerem euanefccrc. Atq; ba:c quidem fufficiant dc fpiritibus: ex quibus non folum illa intelligi, fed etiam alia multa melius doceri poterunt, quippe cu nulla propemodu res fit in medicina,in qua non fiat metio de his fpiritibus.Scd poftcaqua Aucr- rois,& alioru opinione de loco,in quo fiunt sonus,& uigilia refellimus,docuimusq; nullu euides ar- gumetu fiuni in haere cx alicuius fpiritus generatione,& ufu,fi placet,Galeni opinione excutiamus. Galeni