Volltext Seite (XML)
7q IoannisArgcntcrij Lib, II, tui propellenti, tum ipfum lpiritum fieri nobiliorem animalem inquam, vitalem, & naturalem, po* | jiereque in atftu calorem camplexionalem, in membris exiftentem in potentia: cumque vocari iam vitalem fpiritum,non propellentem, aut expellentem: diciquc etiam fpiritum animalem, quanda * jn cerebro depuratus exercet animales fun&ioncs: vocari vero ethicum, & naturalem, quando ieruit naturalibus a&ionibus; idernque clCe calorem innatum,&hunc lpiritum, led Columratio- ne differre, quatenus fcilicet mouet, & agitat, aut concoquit, vel aliud facit, quod calori, aut fpi* titui tribuitur, Alia tradit ille pafsim in fuis operibus, toties inter le diferepantia, quoties de eadem re tradat, Femclius (vt diximus) lpiritum ponit quendam diuinum ex coelo, diuinaque Cubitan tia, immortale, &lempiternum,inhxrentem, inuoluentemque animum, alium vero impurio rem , minus illuftrem, 8c Iplcndidum cx tenuiore elementorum permiftione concretum, Porro ipiritus hos dicit cife Ipecie, & Cubitantia diuerfos in carne , offe, cartilagine, neruo, denique tantum inter lc differre, quantum partes ipfie natura , & temperie inter Ce tuCsident, Verum par tes qua; principatum in corpore obtinent, prsepotentem habere lpiritum, quasm per certos canales B in lingulis partes continuo mittunt, eo ali ingentium lingulis membris lpiritum: vocari autem tres illos Cpiritus a tribus fontibus emanantes proprijs nominibus, nempe vitalem, qui a corde per arte rias Ipargitur, animalem qui a cerebro per neruos in Cubiedas partes delcendit, tertium ab hepate per venas influere tanquam vehiculum naturalis facultatis: permittit etiam ille vt teftes (fiquisve- lit)addat, a quibus quartus quidam Ipiritusin alias partes mittatur, quafi nihil conferat ad aliarum rerum tradationem, firmare, quid de hac re lit lentiendum, Csterum naturalem lpiritum ait fie ri in hepate,ex puriore, 8c aerea alimenti portione.• cx ea enim per coniundianem gigni fanguinem tenuiorem, qui vaporis Ipeciem referens, vim accipit ah ingenito iecori Ipiritu ; fitque ita natura lis fpintus qui poftea per venam canam in cor dedudus, & accuratius elaboratus, attenuatusque caloris vi multatur quafi in aeris Ipeciem, poftcaque a, dextro ventriculo cordis in finiftrum perar- difiimos meatus tranfiimptus, temperatur ab aere per pulmonem attrado, materiaque tandem fit» cui calor & vis vitalis conceditur, Ipiritusque vitalis iam vocatur, ac Ipargitur per arterias in viduer- C fiim corpus: huius portionem per ceruicis arterias ad cerebri baf nn alcendere, & in admirabilipk' xu mitigari, deinde in cerebri ventriculos per contextum choroidem appellatum ferri, vbi accepto fomento, & incremento ab aere attrado per nares , & vi, proprietateque a Ipiritu ingenito ipfi cc " rebro, euadit Ipiritus animalis, plane arthereus, ficut vitalis aereus,& naturalis vaporofuseffc agnofeitur. Hac &fimiliailli dodifsimi quidem viri,Ced (vt arbitror)inueterata opinione,# Graeorum authoritate nimis pcrfuafi, a communi hoc errore le nequaquam liberare potuerunt*' quibus tamen multum certe tribuo,quod illi nobifeum medicinam noftram libere docere gula quantum alfequi polfunt ad rationem reuocare ,omni ftudio nituntur. Sed ne videamurte- mere tantos viros damnare,quos maximi lemper feci, iam iam meas rationes afferre aggredior: bus & illi, & alij veritatis ftudiofi intelligcre pofsint, quid tandem dc hac re fit fentiendum, coH*®* inter lenoftris argumentis, aut melius excogitandum, li nondum videbimur tantis laboribus tatem affequuti. P Expenditur eorum opinio qui plura genera fpirituum in corpore ponunt, Cap.yiil. A t e n i opinionem de generibus Ipirituum multa Cunt quas faciunt, ne rcdp ere P 0 ^ fim.-primum enim no probat aliquem lpiritum effc,quo corpus noftrum, ficutex humo , ribus,& partibus folidis conflet.Deinde fi aliquis eft huiulmodi fpiritus,non docet ra tionem , qua: cogat nos illum diflinguerc debere in genera qua-dam, & naturas diucr- fas.Ad ha:c in numero generum, vt Catis patet, non libi conlentit. Nunc enim dubitat an tres fint fpiritus,an duo duntaxat.Praterca flatuit, & nulla ratione probat,eos efTe quos ponit: ait enim duodecimo methodi,euidentem cfie dcmonftrationcm dc Ipiritu animali, dc vitali uero non item,led rationi effc confonum,vt illum rccipiamus.Dicat(qu£efb)illc,aut alius,quinam fit illa euide* demonftratio,quam dicit efTe de animali Ipiritu.Ego.n.quum omnes illius libros excutio, nullam alia £ video,quam qua: ex plexu retiformi Cumitur;quoniam cnim(inquit illc)natura nihil fruftra facit,ne- ceflecftjvt ad aliquem vfum fit fadlus mirabilis ille plexus,qui ex arterijs multis varie inter fe com plicatis in capite hominis apparet. At nullus (inquit) alius potcfl efTe vfus,q uarn vt in eo fpiritus ani malis gignatur,& conficiatur.Sed quis dcmonftrationcm hanc,qua: ex falfa re procedit, probare po- teftPnam nullum efle huiufinodi rete mirabile,(ut vulgus uocat,)tcftanturanatomici periti,qui in bnl tis,bobus pnefertim,obferu: rant,fimile aliquid efle ei,quod feribit Galcnusiin homine uero nihil ta le reperiri.Sunt qui arteriam fortafle unam, uel duas, aut ucna: ucl membrana: portionem oftendant in cerebro pro illo plexu Galeni. At illi interim ignorant eum authorem rem defcripfiffc admodu cui dentem,quando dicit ex arterijs propemodum infinitis,aut certe plurimis,& maximis fibi multis mq- dis implicatis ; plexum hunc conftare.Qmsd fi homo eget tali fpiritu ad a<ftioncs principis Hcultaul