Volltext Seite (XML)
- - De Somno & Vigilia. 67 A in femine fpiritum,in fpiritu. naturi contineri,qua: proportione refpondetelemento ftellaru. Addut ipfius fubftantiam ex arteriarum cordis,Sc cerebri caliitaribus demonftrarnqua: quum temere a natu ra nequaquam fint fa£te,ncceffc cft in illis contineri,non cril um aliqua fubftantia(quippe cum nui la vnquam hmoi appareat) fcd prxternucm auram dum animal vimt»qus eo mortuo nequaquam con fpici poteft,Huius quoq; graria acrem infpirari non folum ad refrigeratione corporis, fcd maxime adi pabulum & nutrimentu ipirituofx huius fubftantis.-q, quidem ex eo etiam oftendi aiunt,quia noftra corpora inflammintiir:hoc.n.ficri non poffc,nifi in illis tenuis,& fincenls aer eflet,qui materia,& pa bulum cft flamma:. Afferunt alia nefeio qua; de triplici humore,olcofo,alimetofo,& aqueo,ac ex oleo fo fpiritum ali,fuftmeriq; eum.n.humorem aereum effe & ipfius fpiritus, innatiq; caloris fundamen tum,cundemquc fcnfum omnem eflugere viucntibus datum,fuamq; originem ex femine trahere, &, tandem ipfumeffe huruidum primogenium,flue fpiritum, fiue infitum calorem. Sunt alij,vt Monta- » nus,qui his non contenti,nefeio quid admirabilius nc dicam fabulofius dc natura fpirituum,tradunt; 8’ aiunt enim ipfius fubftantiam effe perfpicuam,lucidam refplendentemq; contra quos pauca dicere ag gredior.Igitur qui diuinam,& cseleftem, neque ex elementis fpirituum fubftantiam conftarc’volunt, credere quidem id,ft velint,led nequaqua probare poflunt. Nam cum illum nutriri & conferuari- ve lint,ex qua qua;fo materia id fiet? An ex materia jetherea,& caslefti:& quo pafto quod coelefte eft,nu trimento eget ? perinde enim eft ac fi dicamus, coelum, aut fidera cibo egere. Ac cum illi fateantur huiufinodi fubftantiam acrcrefrigerari,nutriri,in flammam.mutari,& oleofo humore fuftineri;, que aereum effe ftatuunt, neceffc eft cx inferiore hoc mundo eam conftare. Mirum enim fi quod arthe- reum eft,& cflefte,ignem concipiat,aut ex dementis foueatur,aut refrigerationem,vel nutrimentum capiat. Ponunt ergd illi diuinum coeleftcmque effe fuum fpiritum,quem ex tradtationc poftea often dunt effe aereum,& ficut alias fubftantias,quaj in corpore funt,ex elementis conflari. Nec illud qui dem magnopere curo,quod afferunt ex Academicis,animum duplici fpiritu,quafi duplici vcfte indui, trno ab ipfo conditore procreato,alio ex ipfis.elementis confoftomam vt illos oportebat authores ci- C tare,quorum authoritate nituntur, ita aliena funt a philofophia, qua: quilibet temere fingere poteft. Ariftotelem fatemur quidem voluiflc in i fcminc,& fpiritu naturam contineri diuinam, fcd quid hoc ad ipfum fpiritum. Eft enim in ipfo femine,& fpiritu vis formatrix,qua: animal gignit eiufdem na tu ne cum parentibus,qua: plane diuina eft,& ex clementis nequaquam conftarc poteft, ficut nec ani maipfa.Eft in corpore,viucntiunq^liquid diuinum,nempe anirna,fed propterea non fit,vt corpus vni Uerfum.quod viuit,aut pars corporea,qua: in eo cft,cx cadefti materia fint confedta. Aliud cft ergo agere de femine,& fpiritu,aliud de co quod in illis eft,hoc diuinum,& coelefte effe poteft: quum tame illorum fubftantia,& corpus,femenque ipfum,& fpiritus,dicantur effe corpora conflata ex elementis fi modo in nobis gignpfltur ex fanguinc,§c alimento, quod non aliunde paratur, quam ex alijs rebus pariter cx elementa sconftantibus. Addo quod ciim illi ab intiojduos hos fpiritus ftatuiffent effe in vi nentibus, quicquid poftea dicunt,illud d c aerea fubftantia & eo fpiritu ,qucm cx clementis confici aiunt, folum intclligl poteft , tanquapi temere pofucrins; alium (pintam ccelcftcm , & duiinum. D Cqsterum quod afferunt de cercbri>& cordis caumatibus,non oftendit neceffariam effe quandam fpi- rituum gener,nionein:quandoquidtm atl alios vfus.natura corporis partes concauas,aut fblidas creat vt docent ventriculi,vteri.velica:,venarum,& multai^m aliarum partium finus:aut fi concedimus,coc klis,& cerebri ventriculos comparatos cffc,& a natura coufeftos,vt fpiritum contineant: non tamen *>bid fitCquod.illi probare nituntiir)vt huiufinodi fpiritus fitxthereus,cceleftis, & diuinus:id enim folum docet aeream effe illius fubftantiam,qu,T mortuo animali fuapte natura i n congenerem ambie temfubftanUameilokt.euancfcitquc. Abfurdiim vcro eft credere cx acre infpirato nutriri fpicituo- fam eam fubftantiam,qus in noftris eft corporibusmam vt nihil.nutritur quod non viuit,ita cum fpi ritushieex fubieflis humoribus gignatur,nequit profe&o ex fblo acre regigni,aut ali. Quae vero di cuntur de ,tripi ici humore,okofo > & alimentofo,& aqueo,antea refellimus. Quod fi illi volunt cx o- Icofo fpiritufm nutriri,&: foftineri,non erat,quod ad cofd,cm vfcis acrem infpirari dicerent. Refellunt «iam illi fuam opinionem,ex propria tra<ftatione,dum fpiritum hunc dicunt,nunc duplicem cffe,po-t B ftea vero dc.vho.folo mentionem faciunt,nunc effe diuinum,nunc aethereum,nunc aereum,aliquan- aloinfitum calqrcm,aliquando calidum-innatum,aliquando humidum illud oleofum,aliquando vero •non effe haec,fcd in ipfo humore fpiritum Hunc confifterc, aliquando vero cx omnib.his conflari id , 3 Uod dicitur effe calidum, innatum:illi enim,vt qui mala pqfuerunt in ea re fundainenta, poftea multa icere coguntur qux inter fc nequaquam coh^rere agnofeuntur. Pr^terca illos docere oportebat, an vtmmquc fpiritu in definitione <ornprchcndcrcnt,aut alteni,& que faneex illis,que pratterea velint effe anim£,& corporis vinculu^an eutn que dicunt ferri a corde,per arterias in vniuerfum corpus, an alium quem in fingulis membris ex femine natum cfte yolutmequit enim in eo,quod quotidie gigni— tur,animae vinculum & fcdes collocari:quod tamen inftrumentnm omnium actionum effe agnofci- lur.At fi de eo qui in fingulis membris eft, intclligitur definitio,illud ci no conueniet,quod fit inftru- DQCntU omniu afiiouuiquadoquidc illud 'nequit efle vehiailu caloris,qui a corde per arterias .fpargi- sw' ^" Xoannis Argent, dc Somno & Vigilia. i tur.