Volltext Seite (XML)
i icm in A .-niquc iat,& gcnC' ,Ue* phic3> doce* rinci- .qua* rtvoi* ita 3( * n illos ■c vni ylllU^ Cing** irgaiai aiui’ t Juen- m‘ n " .«ad iti® 1 ; tu:^ itui^ ' fc v'c tf vir ' V vcf lllif a^ ** & & > At < A A ,ytl* A« cal^t ■1' id IIt ita^ c** «r it» De Somno & Vigilia. 6 5 ^ menta eiiidcnter oftcndunt:ctenim fumitille probationem a neruorum ortu,qua: nullius quide cffct momenti,fi efficere volui{Tet,cor initiuracffe fenfus 6c motus,quoniam caloris eifct author. Na quid ad calorem,8c illius fontem conferunt neriii?(hmpfiiffet praeterea probandum,quod quilibet agnofcit, & fpontc fateturecor inquam effc in quo calor influens in vniuerfa membra gignitur : fcd quoniam fciebat Ariftoteles eadem argumenta non probare idem effc principium caloris, quod cft fenfus, Sc motus initium,ideo argumenta fumit ex origine inftrumentorum fenfus,& motus , qua: quidem ne- ceffario enafei necefle eft ab ea parte ,qua: fenfum,& motum reliquo corpori largitur. Accedit quod ille cor velit effc principium,non folum quia omnia nafcantur ab illo,(ed etiam omnia in illo fiant,&. ad illud referantur,redeantque,quod quidem conucnire non poteft cordi,fi ipfum ftatuitur effc om nium iftorum principium ob fpirituu generationem: qui enim in fecundari js principijs,vt illi volunt gignuntur,aut elaborantur,non amplius ad cor redeunt, fcd per vniuerfum corpus difperguntur, ad proprias actiones obeundas,ad quorum famulatum funt dcftinati.Sumit etiam argumenta ex fangut B nca cordis fubftantiadn qua dicit primum effe fehfum,& cx connexione cum vniuerfis partibus fen- tiontibus,alijsquc multis fuperius commemoratis,qua: omnia ad initium facultatum, nequaquam vc- rd ad originem caloris probandum,conferunt. Et quis quaefo ridiculus non cenfeatur?li qu^flioncm de anima,& iplius facultatum origine ad calorem transferat: quorfum enim tot controuerfia: de ani- ms principatu inter antiquiores philofophos,Galenum,atque Ariftotelem funt excitare?fi Ariftotc- . les folum probare nititur,cor effe fontem iplius caloris,in quo nulla vnquam diffenfio fuit. Nam vt antea diximus,anima,& illius facultates,a calore,quod cft illarum inftrumentum euidenter,ratione, & natura differunt:alioqui cur per fomhum motus dormientibus non cefTat in partibus externis,ficut fenfus ? quum tamen calor externas partes deferat: & quur diife&is neruis,aut conftridtis vinculo ali quo,fenfus & motus amittuntur in ea parte,qua: ad cor vergit cofde vero retinet ea qua: cerebro con jungitur? quum tamen aequalcm,aut maiorem calorem recipiunt ncrui,qui vicini aut coniunSi funt Cordi,quam ali j,qui ab eo verfus cerebrum magis recedunt. Nec illud quidem agnofeitur verum cife C quod volunt Ariftotelici,calorem & fpiritum in corde genitum, idoneum non poffe effe inftrumcn-s tum fenfus, & motus : nifi poftea nouam quandam altcrationem illis inducat cerebrum :nam vt hoc nulla cuidenti ratione probare poflimt,ncc in hac re authorem habent Ariftotelem,qui hunc vfum ce lebro non tribuit,vt inquam fpiritus in corde genitos alteret, fcd vt vel iplius cordis calorem tempe ret,vel vt vniuerfum corpus moderatum, temperatumque euadat, ex contrurijs partibus confiebam: •ita fi hoc etiam concedatur,quum eundem calorem & fpiritum cerebrum per venas,arterias, inaniaqj tffdf a (patii deorfum tranfmittere valeat, quur fenfus & motus in omnibus neruis etiam conftri&is vinculo non feruantunhoc certe accidit,non quod defit illis calor a corde,vel a cerebro,fcd vis a cere bro,quae per neruos conftd&os,vt nec folis radij per nebulam,tranfmitti nequit. An non etiam hanc refrigerationem fpiritum a cerebro haec refellunt?quod per febres ardentes fpiritus omnes lint vehe menter accenfi,& tamen fenfus fiat. Ac quur cordis calor, & fpiritus dicetur requirere mutationem quandam vt fenfus,& motus euadat idoneum mftrumcntum:alijs vero vniuerfis a&ionibus traditur I) effc (ua natura aptus ? fcd haec poftea facilius adhuc intclligentur. Verum quoniam praecipuum illo rum fundamentum,de origine,Sc loco facultatum omnium,necnon fomni,& vigilia: fiunitur cx gene ratione, 8c alteratione fpirituurmopcrepraecium effe duco hoc loco diligenter rem hanc pertractare, ne ex communi errore, aliena refellere,vel noftra confirmare velle videamur.Id quod non folum no ftro huic operi,fed etiam vniuerfaefut fpero)medicina: lucem maximam afferet. De Spiritibus. Cap. V. E fpiritibus Ariftoteles pauca quxdam fcripfit in libro dc animalibus, & in problema tis,quae fuo loco commemorabimus:plura Stoici,Galenus,Adtuarius,& vniuerfi ali) me dici,qui Galenum funt fequuti. Ac quoniam non extant Stoicorum libri, cx quibus eli- cerc pofsimus, qualis fuerit eorum dc hac re opinio , Galenum excutiemus, qui meo quidem iudicio, illos prorfus fcquutus videtur,dum fabulofa quaedam potius quam ra tioni , & fenfibus confentanca, aliter quam confueuerit facere , pafsim de nac re tradit . Quod iam docere aggredior: ne quis putet, nos temere vel ab illo di(fcntirc,aut eum fequi velle. Solet Ga lenus dicere quofdam in corpore fpiritus , & noftram fubftantiam ex illis conflare, fcd nufquam id probat: ponit & genera quaedam fpirituum effe in corpore : verum quot,& qua- illa fint,nequaquam docet: tribuit etiam fingulo generi fpirituum certas facultates, quas oftendere nequit: illud quoque apud multos dubium eft, fi huiufmodi aliquis cft fpiritus,quidnam ille fit, qualis illius natura, vis &C proprictasiqu^ omnia ex vari js libris in quibus de hac re agit, facile oftendere pofliim: fcd illud pri mum docendum, quod poftulat ipfa tra6latio,an fpiritus aliquis in noftro corpore fit. Dc qua qui dem feribit Galenus multis in locismamaphorifmodecimoquinto libri primi ftatuit tria effe , quae complent fubftantiam noftri corporis , fpiritum, fanguinem,& fcminalcm humiditatem : quo loannis Argcnt, dc Sorano & V igilia. E etiam