Volltext Seite (XML)
< D e Somno 5c Vigilia. 6i £ A ficus commodifsimus fitvniuerfo corpori. Verum non poliunt tam molles nenti,qui Ipedcm humo ris lemter concreti referunt,a cordeVfque ad nares duci:qux enim longius progredi debent, duriora dfc necefle elbfcd quid opus eft alia ratione in hac re,quum fenfus doceat huiulmodi neruos nullam habere cum corde connexionem,quo fit,vt cor nec fit,nec pofsit cfle illorum principium. Addo quod quum facultates anime? eo authorc fcquantur corporis naturam,& temperiem,nequeunt vtiq; tam di uerfe facultates ab vnica parte proficifci: quaedam enim calidius,aliae frigidius,alia: humidius,alice fic- cius,alis milium ex duabus exuperantibus qualitatibus temperamentum defiderant: nulla autem in corpore pars cfle poteii prsuita tam diuerfis temperamentis, Quapropter Ariftotelis opinio de vno principio in corpore admitti non poteii,quia multa impediunt.Quod fi liberius aliquid in tanta lu- perliitionc dicere auderem,crederem ytique eum authorem,multas ex luis tra&ationibus deteriores fecilTc,qudd in illis femper voluerit vnum c{fe,ad quod omnia qux Icribit referantur.Sed non eft nuc locus alia traCtandi.Quantum vero in re propofita de partium vfu ob fruiufmodi principatum aber ret,ex hoc cognofcere quilibet poteii, quod multarum partium vtilitatem haud quaquam agnolcat, aut certe verius fingat,quam y t.fcnfibus,& corporum conftitutioni rcfpondeant.Nam(vt antea olle dimus)cercbri vfus veros ignorauit,dum illud vult cordi, & corpori feruire ad refrigcrium:ac cum rc liqua membra ad cordis famulatum vult elfe comparata,ridicula multa dicere cogitunquaha illa certe funt quaj de tellium vfu feribit. Ait enim illos non elfe necelfarios ad generationem,quoniam non ad funt omnibus animalibus,qua: generant,vt ferpentibus & pifeibus, fed ideo faCtos clfe,vt reuolutio- num,& anfraduum in feminalibus meatibus fint caufx,ne prompta ad crebram venerem fint anima lia,quae calliora elfe oportct:pcndere aute illos,ne meatus rctrahantur;quo fit,vt illis exedis,nequeat animal generare,quoniam fcilicet meatus retrahuntur.-huncq; elfe vfum illorum,doceri,quod inuen- tus fit taurus,qui ftatim a callratione,nondum retraCtis feminalibus vafis,& coiuerit,& gencraucrit. Atque hf c Icribit libro primo de generatione animalium: alio vero loco, alium praeberi a tcllibus vfum feribit,nempe quod vcluti pondera,quae telis anncCtuntur,cor tendant:oportcre enim illud teti C fum elfe,vtpote quod roboris principium fit,fine tenfione autem robur elfe non palle : praptcrca ca- ftrata animalia infirma debiliaq; reddi,quia defit tenfio cordi,quam telies prxftant. Quam quidem opinionem, quis quaelo probare pollet, qui nolit addidus magis elfe authoritati feriptorum, quam his,quae a ratione,aut fenftbus docentur ? Necelfarios non elfe telies ad generationem ( vt diximus} ideo putat,quia non omnia que generant eos habent: quod quidem his argumentis facile refelli po- telbprimo quod omnia,qu^ generant,vel telies habeant,uel aliquid quod proportione tcllibus rclpo (dcat:quod Arillotcli fufficere uidetunquum in fingulis partibus fatis elTe putet,fi aliquid huiufmodi jreperiatundeinde etiam fi concedamus,nec telies,nec aliquid quod illorum vicem gerat in multis rc- periri,tamen cx hoc non fequitur,non elfe illos necelfarios ad generationem quibus dati funt .. Hac enim ratione pulmo diceretur non elfe necclfarius ad uitam homini, eo quod pifces fine illo uiuant. Non enim eo quod aliqua pars in uniucrlo genere animalium non reperitur.ideo quibus adeft , non eft neceflaria-.oftendere debebat Ariftotcles teftes non efte neceflarios ad generationem in homine, equo & ali js animalibus,quib. eos natura largita cft,& quomodo qugfo id pollet facere, quum telies repedantur in diflediombus %>e uel femine pleni,& tumidi,aut certe nunquam prorfiis fine femine in meatibus autem qui prxccdunt teftes,aut languis folus,aut nondum confcdum femen inuenia- tur:in alijs autem qui a tcftib. enafcuntur,qux ab anatomicis deferentia uafa nominantur, iam elabo j.atum femen contineaturitanquam teftes fint a natura fadi,ad femen ipfum formandum, pcrficien- dumque. Nam ridiculum elfe puto,quod feribit,inuentum elfe taurum qui liatim a callratione coiuc <it,& gencraucrit: quafi dolor qui affligit ob telies recenter auulfos,non adimat coeundi deflderium. Quod fi id concedimus,ob aliam tamen rationem,quam quod nondum fint rctradi meatus, fadum crcdemusmam dicimus a teftibus iam elaborati feminis tantum elfe tranfmiflum in uafa deferentia , rP D . . ..... .. _ & fruius rei rationem frulira habuifle.Quur enim uolucres & terrellria plurima animalia calliora elfe oportet,quam fetpcntes,& pifces;prxfcrtim quod palleres ,& multa alia animalia teftitvprxdita,mul to lalaciora confpiciantur elfe illis,qu| tcllibus. funt priuata. At fi teftes fadtt funt ad tenlioncm femi Jialium meatuum,nequaquam vero ad neccfsitatem generatio nis,nifi quatenus cos meatus tendunt, fiet ytiquc,vt li quod meatibus appendatur pondus,xquale teftibus, gignere pofsit animal, non mi nus cui teftes funt exempti,quam cui adhuc adfunt. At veto nec illud docere poteii,quo pado teftes motum excrementi genitalis ftabiliorem(vt ille att)faciant,& caliitati hac ratione conferat: nam fi quemadmodumea animalia,qux inteftina habent reda,voraciora,fic propentiora ad venerem funt, quibus meatus leminalcs redi funt dati,teftes potius frequentem venerem cxcitabut,vtpotc quos di- qat in plurimis animalibus ad tenlioncm meatuum comparatos. Cxterum telies elfe fados ad cordis tenfioncm,8{ corporis,animiq; robur,eadem refellit ratio,quod fcilicet appenfo aliquo podere ?qua- Utcfti-