Volltext Seite (XML)
De Somno & Vigilia. 59 A vt cordis calorem moderetur, nam vt ille hoc ftatuit, ita-modum docere non poteft, quoidfiat/Ln. oportuit partem aliam fieri,fatto iam corde calido,qua; diuerfam naturam, & fedem obtineat, hac ratione cordis calor temperatur,vrgent profedo hanc opinionem Galeni argumenta, qua: habentur libro oftauo de..vfu partium,nam quum ta£tus nofter calidus femper inueniat cerebrum, quam ambie tem nos aerem,quo pacto poterit cor ab eo refrigerari?autquur non fiiffidctaer ipfc?qui abunde fup petit cordi,per relpirationem attraftus,& cmifsus,ad hunc.n.vfum rcfpirationcm comparatam tefta- tar Ariftoteles,qua: quum fufficere animalibus agnofeatur, nullo alio refrigerio cor opus habet. At fi arbitratur non fatis a folo aere cor refrigerari, fed indigere prretcrca yifcere aliquo, certe cerebrum nequit hunc yfum prseftare,propterea quod longe interle diftant fne partes, & propter longam difta tiam,St intermedia plurima membra,denfii,Si folida, refrigeratio tranfmitti nequit. Ac non minus profedo pedibus hanc vim concedere oportetrillis enim refrigeratis ,aut cxcalcfadis,lingula membra protinus concipiunt calorem , & frigus: cerebro autem excalefafto, aut refrigerato, nequaquam pari ® vi,aut celeritate id contingit:adeo vt fi pars aliqua ponenda fit in corpore, qua: temperet calorem cor dis,id pedibus potius,quam cerebro fit conccdendumiprtefcrtim quod ab illis ad cor facile afccndere pofsit vapor aliquis frigidus,qui vim refrigerandi fecum afferatia cerebro vero nihil huiufmodidc- fcendcrepotcftircpugnante nimirum fpiritus,vaporisque natura.-qua: fuperiora petere, neqnaqua ve ro defccndcrc cft apta. Verum fi pedes dicamus fadtos effe ad cordis refrigerium, iam Ariftoteles fua principia non feruat,vt qui ftatuat naturam, partem vnam alia temperare , nec plures ad eundem vfu m requiriiquod quidem principium in eo etiam euertit, quod antea cerebrum faftum effe. dixe rit ad fpinalis medulla; temperamentum. Ad luec fi cerebrum non coniungitur cum corde , nec pars eft continua, nec excrementum, fed fui gcneris(Vt ait ille) res qujedam, qua ratione (qasefo) poteft temperiem afferre cordi?ponit enim huiufmodi temperantiam, & moderandam per connexionem, & continuitatem contrariam pardum fieri: igitur cerebrum nec cordi, nec alijs partibus refrigerium „ praebere potcritiquia eo authorc,nullam habet cum alijs membris connexioncmicur item inquit Ga- - lenus cerebrum cordi refrigerando fatis effe poteft? cor autem non multo magis cerebrum fupra fc pofitum poteft ex calefacere, quum calor omnis feratur in fubUmeiaut fi cor poteft refrigerare, rioit multo magis fenforia ipfa, multo viciniora & permultos, magnosque nemos coniunda non ftu- pefaciet. An non edam nemorum a cerebro exortus,ventriculi,& cauitates, dua: meningeS,conarion, pyelus, choana, corpus pfalloeides , epiphyfis vermilormis, communes inter fe canales, confor mationis varietas, produdiones in finalem medullam, nemorum exortus non in fcnfuum modo inftrunlenta, fed etiam in fautqs, ac larynga in ftotnachum ac ventriculum, in vifcera, & inteftina omnia,in omnes denique faciei partes^ refellunt eluduntque Ariftotelis opinionem: fi enim folius refrigerationis gratia extitifTet cerebrum, illud veluti fpongiam quandam informem effe oportebat, fruftraque natura in illius artificio fa conftrudione laboraffet. Nec vero ad hunc vfum cerebri, fa- da funtca,quje in capite reperirifcribit.Qusedamemm illorum ob aliamvtilitatem agnofciintur fa- daefle , alia vero filitet\habvjc»t , quam agnoucrit ille : nam caput ideo carnem paucam obtinet, ne ob grauitatem difficile fufti neatur a ceruice, impediaturque erigi ,-circunuiolui, & denique va- rijs motibus agitari. Venas autem non habet folum frequentes, tenues , fed etiam maenas ce rebrum : quod cum nutriri debeat, libi fimili alimento, ncceffc eft , vt quum ipfum terrenum fit, & aqueum, craffoquc fubftantia:,fimilifanguine alatur: vt mirum quoque fit Ariftotclem Cicero,te nuem & fincerum fanguinem in venis cerebri contineri: quandoquidem prater hoc arguinentum, quod fumitur CX nutritionis ,-ratione, doceat fenfus, pituitofum humorem effe, quem vena: illa: continent: caret quidem fanguine cerebrum, frigidaque cft pars, attamen tadu frigidum non fen- titur , vt id antea quoque oftendimus. At vero fi animalia , quae plurimum habent cerebrum, cor habent calidifsimum, Si e contra , homini non aoeideret inter omnia animalia plurimum cere bri habere : quippe cum leo, taurus, cor, Sc pulmones longe calidiores obtineant, vt offendunt illorum actiones, Sc pafsiones cordis, quae non mfi cum vchementifsimo calore confifterc valent. Q_uodk aliquis digitum immittat in cor hominis, 8c Iconis adhuc viuentis, facile , vter calidior fit, E intelligere poterit. Nec offendere quidem poteft faeminam minus habere cerebri, quam mafeu- lum, Sc pauciores futuras in ofsibus capitis : latiores quidem habet mas, at plures non habet, vt Anatome docet. Ac mihi quidem videtur Ariftoteles hominem fua ratione , & ingenio potius conftituiffe, quam vidiffe vnquam qualis fit a namra fadus : fequebatur enim ille caloris rationem, quxplura excrementa in mafculogignit quam in foemina, Scpropterea futuras ofsium capitis, qua: ad illorum difflationem funt comparata:, plures fleceffario fieri oportere arbitratus cft : quali huic inasqualitati caloris, 8c excrementorum, natura nequeat mederi, per paulo latiores vias. C^uur enim ita duas veficas ad recipiendam bilem mafculis non dedit natura, vnam focminis : quum plus bilis ille,minus hasc gignat.IUud vera mirum eft, quod feribit,8c ab omnibus Peripateticis receptum video,hominem ideo eredu incedere, quod multum caloris habcat:quafi ftrudura: corporis compa- rata: ad redum inccffum, id totum potius tribuendum non lif.nam fi id faceret caloris vis, leoni im- • :• ’ * . . primis