Volltext Seite (XML)
58 loannisAfgenterij -Lil). II, libro fecundo de partibus animalium fcribit,naturam folere cuiufuis reiexuperrntiam,per coiunf&o* nem rei aduerfc compenfarc & moderari: propterea recte iur.gi cerebrum frigidum cum (pinali me- duiia calidarnam fi ccrebrumfvt ait) nullam habet coniun&ionem & continuitatem cum partibus (en tientium,quo pafto poteris,quod quidem vult elfe fenfuum fontem temperare-,'& moderari?ii.n.id fit per coniun£rionem,& continuitatem,vbi h.ec no aderunt, nequaquam poterit illa temperies fierhfcd dehocprimo fundamento heee fa.tis.lHud vero quod ait cerebrum non poflfe effe principium fenfuii co quodipfum non fentiat,quum tangitur,nihil probatmam vt Galenus pulchre fcribit, non eo com paratum eft a natura cerebrum vt fentiat,fed vt (entiedi facultatem alijs impartiatur,nec impedit hoc: nam vt fenfus fiat,non’ folum vis fentiendi requiritur,fed etiam nerui, fine quibus fenfus nullus fieri poteft.Igitur propterea non fentit cerebrum,quia nerui non per illud,fed ab illo , in alias partes dini- duntuncft tamen principium fenfuum,quoniam ab illo comunis illa vis fehfifica emanat:quod oden durtt nerui incili,aut laqueo conftridbtinam partes qua: cerebro funt continua;, deprehenduntur len- tire , & moucri.-qua: verd fequuntuf verfiis cor, aut aliam quamcumque partem, fenfum perdunt, & B xnotum:contra vero arteria: pari modo vtnerui,vcl intercepta: vinculo,pullant ea parte, qua cordi co- iunguntur, alijs vero nequaquam-quod quidem argumento eft,fentiendi mouendique vim,per ner- uosa ccrcbro,pulfan di vero in arterias a corde , immittirqtiam quidem rationem nemo qui fenfu vta- tur,negare poteft,nifi Velit illis repugnare,quibus cogitur ex animo afTentirr. Concedimus ergo cere brum non fentire, & tamen efle principium fenfuum : propterea facile ei quoque refpondctur, quod fcribit Ariftoteles, pofteriorem partem capitis fentire,cerebrum tamen non habere: nam etfi fallunt eft, occiput cerebrum non continere, tamen fatis eft ad fenfum, fi neruos habeat: ita enim agit Ariftoteles, quali neccffarium fit,folum cas partes fentire,in quibus contineatur cerebrum. Nec mi nus quidem falfumeft, quod pafsim dicere folet Arift. folas partes carnofas & fanguineas lentire, exangues vero nullas,& propterea carnem clfe inftrumentum fenfus tadhis. Nam fi vulnus,aut vlcu* neruoram palfus aliquando clfet, aut alios laborantes duntaxatin neruis (poliatis ab omni carne vi- diflet,maximis doloribus torqueri,fententiam profcdtd mutalfct, tribuifletque neruis,quod carni, exanguibus,quod fiinguincis partibus concedit. Sunt ergo nerui inftrumenta omnium fenfuum,& illorum beneficio,non folum caro,fedetiam cutis,tunicae,et vifcera fentiunt, nec medium aliquod quiritur in fenfuta<ftus,(vt ille putat)quum cutis fine medio fentiat, vt caro cui detrafta cutis eft: i® profefto ex vno ertote plurimi funt fa<fti:etenim ignoratd fenfuum fonte, & itiftrumetis non intdfc <ftis,nccelfe eft prorfus corruere v niuerfam tractationem de fenfibus. Nec minus illud mirari poifii*- quod fcribit,tangendi,& guftandi fenfum in corde efie:olfa£tum vero medium tenere' locumUiam ^ fatetur vifum in capite eflc,non autem in corde,fateatur quoq; eodem modo oportet, guttum* 11 ^ dem continerimam vt fblis oculis videmus,ita foh linglm,palato,qu£ partes femper in capite funt* guftamusmcc vnquam dlfa&uS & auditus procul a cerebro ponuntur, etfi in capite femper forte ^ collocantur. Accedit quod ille etiam (ponte fatetur irtiibro de Senfu,& fentili;olfa£fum clfe inoap 1 ^ 1 adeo vt alibi m ale putet- illum medium obtinere locumtnarrl vt Galerius probat in libro de vfu caput propter oculos faCfumeft, nec vocari debet caput, quod arcem torporis occupat ;qudW vt ^ animalia quibus necelfarium non eftprofpiccre qug-longiasuiftant,caput quide non habeant,^ 11 habeant ccrebrum:quod quide vifus,auditas,olfa<5tus,& gflftus,perpetuo circunftartt:fed doceat '('qii2efo)quomodo guftus a corde dependeat,praferpnvm hominibus,& multis guftate non pofsunt,fi quid noxium eft in lingua, qu* in capite fcft , affe&odrfterim quocanque alio inodo cordeitangendi vero fcnfus,in vniuerfis partibuspotius repetitur, qtiamin corde:mill Lim ‘ n,: ‘ uC certe exiguum dolorem cor fentit quum vulneratunadeo vt fi neget cerebru non cfse fentiendi priri- <ripium;eo quod non fentiat quum tangitur,facile docere pofsimus,nec taftum,nec,alios ft-nfus in cot de relidere,nimirum cum nullo fenfu appareat cor efie praditum, pra»fetthtt' fta filis inuolucris cor fuerit denudatum.Nolo nunc contendere an vifus aqueus fit,quod in libris de morbis fatis aperti do- 'euimus,hoc certe fldn admitto auditum ideo in capite collocari,quod quum aereus fit, pars polleri# copitiS fit vacua,aereq; plena,nam pofterior capitis pars>vt ex anatome apparetterebro eft plctha, £ auditorij meatus ad eam non perueniunt» Quod autem pifccs auditum, & ©Ifaftum non habeant in » capite, hoc illi concedatur , fed hoc nihil ad cerebrum, quod(vt diximus e* Gilefto) rio femper in capitepofitum eft.Porro fpinalejn medullam negares cerebro rtafti, co q«6d a cerebro frigidifsima parte,medulla,qux calida res eft,oriri nequaquam poftit,hoc imprimis Atierfocj illius fi-Ctator refel lit,teftatur.n.ille in filo Colliget,nort cfse illam vera medullam,fed ita vulgo didfctufl, quod in ofiiu ca ilitate,vt ea quae vera medulla eft,contineatur.Qudd fi cerebrum terrena,& aqnea fubftantia cbnfta- fe,probari vult Ariftoteles, quia ex elixatione induretur,inuentfsctprofeCtd j illudetiam cOntihgtrc mediitlx dorfi,alias vero medullas liquefieri,tanquam diuerfe ab alijs medullis j & Ciufdrtn cUin cere bro natura: illa lit,Deinde fi putat fieri non pofsc,yt a frigida parte calido: nafetfttur, nec frigida a ca lidis Oriri poterunt, male igitur ftatuit neruos, & venas a corde prodire. Iaril vero illud cxpendatnui quod fcribit Arift,& ab vniuerfi$ Peripateticis poftea eft receptum, cerebrum cfsedariura a nawftj vt