Volltext Seite (XML)
IO ANNIS AR GENTE RII DE SOMNO ET VIGILIA LIBER SECVNDVS. In qua farte corporis Somnus & Vigilia fiant ex AriJloteUs fe ntentia, Cap, Primum, i-r.Ci • ‘Orj r V-bietcvm in quo fiunt paftiones corporis inter cauias referendum efle,alibi docuimus.-ac quum vniucrfas fomni, & vigilia: caufas profequi * noftri lit inftituti, de hac quoque qua: fubic&um, iiuc pars, aut locus i» quo hsec fiunt, agere conuenitddq; eo prafertim, non folum utilis fft medicis huiufmodi confideratio, ex qua medendi foporofis affectibus, & immoderata: vigili se ratio petitur: fed etiam vniuerlis fcitu ineunda,^ cognitione perdifficilis exiftat. Quod'quidem oftendunt gtaues difpu- tationcs,quas Galentis de hac re aduerfus Ariftotclem,& Medici alij # tra recentiores philofophos h aud temere excitanmt.Ac du£ quidem ft* c runt antiquilsimse, quse adhuc vigent de loco in quo fit fbmnus, opiniones, Quidam enim eum W cerebro:alij vero in corde fieri arbitrantur,vtunturq; omnes ijfdctn principijs. Aiunt entm fomnum, & vigiliam affedfiones effe, non Angulorum fehfuurti,fcd primi fenforij, fiue partis, qua; fons cft, & principium omnium fcnfuum,in qua fcilicetrefidet fenfus,qui cf teris praseft, ad quamq; illi fefc refe- iunt,recipiuntq;; illius enim defatigatione foiririum oriri tradunttnon autem quum fenfus aliquis * quit amplius fila munera cxcrcere:itaq; eam partem qua: principium cft omnium fenfuum,fiue com munis huius facultatis fenfifica:,qutefpargitur in fingula fenforia,merito ponendam efle contendi in qua fomnus & vigilia fiant. Atq; in hoc(v* dixi)omnes cdn(cntiunt,in eo vero diferepant, P ul dani illorum cor,alij vero cerebrum,huiufmodi pattem efle v6lunt, tametff et in hoc communi utan tur argumento.Recipiunt ehim illam partem fenfus,& motus principium efle,a qua ncrui nafcuntur» lpargunturq; tanquam a fonte quodam itt reliquas corporis partes.” Ac.-Ariftotelcs quidem primum refelut illorum opinionem,qui cerebrum,fenfus,motus, neruomrrt^'; originem effe putabant. de nititur probare, harum rerum principium in corde efle ■: Atius quidem rationes recenfere agg^' dior. Scribit igitur libro fecundo de'Partibus animalium,cerebrum non pofle efle fentiendi pium, eo quod nullam cum partibus qua? vim obtinent fentiendi continuitatem habeat, ut intu< tu ? inquit,patetideinde quod nullum efficiat fenfum, quum-tangitur,fed prorfus illius fit expers,nonaft v ter quam quoduis excrementum: pmerea pofteriorem capitis partem fentire, in qua tamen non cft cerebrum,poftremo fentire duntaxateas partes pofle,qua? fanguinem obtinent,cerebrum autem fm- guincum non effe. Itaque concludit cerebrum noft efle pattefrrillam, quse fit fenfus, & neruorum origo, refellitque obiter illorum opinionem , qui cerebro haec tribuebant:co quod aliquos Ccnfa m capite collocatos viderent,nempe auditum,& vifiim. Ait enim tangendi,& guftandi fenfum cX cor ^ e aperte dependere: olfaciendi vero fenfimm medium tenere: auditum autem, & vifiim in mp lte P 0 *! - tos efTe,propter fenforiorum naturam.-etenimvifumaquea? natura: efle,cerebrum autem cfl" e & humidum, audimm vero aereum, in capite autem efTe partem vacuam, id cft aere plenam, confir- rnatque fixam opinionem, quod auditus , & olfa&us in pifeibus non fint in capite : reijcit etiam il lorum fententiam, qui cerebrum medullae originem effe putabant, proptcrca quod fpinalem medul lam dicerent a cerebro nafei, ait enim cerebrum efle omnium partium corporis frigidifsimu, ideo no pofle efle medulla?, qua? res calida cft, principium, id tamen facere, vt cerebro continuari pof fit,&iungi fpinalis medulla, Namram enim folcre femper emoliri contra cuiufuis exuperantiam, » auxilium per coniundtionemrei aduerfae, vtexceflum alterius altero compcn(et,& moderetur. Ac ne quis putaret, naturam fruftra condidiflc cerebrum , quandoquidem illud nec fenfus, nec motus, nec fpinalis medullae principium cft, hunc ufum illi aferibit, vt fcilicct cordis calo rem moderetur. Naturam enim ad a&ioncs animalium obeundas calore egere plurimo, ideoque cor efle conftitumm fontem huius caloris, qui momentu m requirit fibi contrarium, vt mediocrita tem res aflequantur. Propterea aduerfus cordis fedem ,& calorem, naturam cerebrum molituri ef fe. Quem quidem vfum oftendere nititur ex omnibus rebus, quae in cerebro reperiuntur, Illud enim carnofixm non efle, aquea , & terrea fubftantia conftarc, non paucas, & magnas, fed fre quentes , & tenues venas habere, qua: fanguinem non quidem copiofum, & craffum, fed tenuemi & fincerum continent y nc fcilicct eflet aliquid, quod frigiditatem riliau naiflueret, atque im pedi»^