Volltext Seite (XML)
nftuJA :aflt> nus:' onitj pco niu*> aufas ion ;S ® itcn' sco- fidff- ■M araO» jeci' : flC' .rg° s be* H > itf' 4*0 iP^ ; V C' rh c ' Sp* d* jefl» ;$‘ h idb IJJl' 5» ib° } tiH 1 » rl c " De Somno 5c Vigilia. De catocbe,& catalepft. Cap. XX V I. 49 AT®X t1 't' & x«tTaAJi4»i' eundem fignificare affcchim author eft Galenus in libro In- troduftorio dc pulfibus ,& quarto libro dc Caufis pullum, ex quo quidem patet Siluium errare, qui in fuo Gatinaria haec inter le inufitata,& vana quadam diffe rentia diftinguere nititur.-vocatur vero huiufmodi affectio a Latinis vt feribit Cc- lius Aurelianus libro fecundo acutorum morborum appreheniio,vel opprcfsio. Sunt qui occupationem, & detentionem , vrbem cx verbo interpretentur,reccn- tiores congelationem vocant: continentur autem homines ineo ftatuquo ma lum eos deprehendit, eo modo quo afficiuntur, qui a frigore congelantur, & concrcfcunt,Porro ca- talepfim definit Galenus in libris de Locis affodiis {oporem,in quo palpebra manent apertx : alibi ve ro feribit idem author,nunc apertos effe,nunc vero claufos oculos eorum qui eo modo laborant. At j> in libro de Differentijs lymptomatum ftatuit catalepfim effe refolutionem quandam imaginatricis adtionisiquod quidem non placet,nam etfi aliquando contingit imaginationem in hoc affcdlu pati: tamen hoc perpetuum non efhquarc catalepfim dicemus effe foporofum affedlum , in quo oculi eum feruant habitum,& figuram,qualem habebant quando hoc malum inuafit. Eft locus apud Galenum in fecundo commentario Prorrheticorum vbi legitur: catalepfim quandam effe completam, in qua homo, nec moneri, nec loqui aliquid poteft,aliam vero,in qua immotum & concretum corpus qui dem eft,exiguum tamen quidpiam homo loquitur,cx quo quidem patet, in hoc affeftu, non folum oculos,led etiam uniuerfum corpus immobile reddi, quod fi ita eft, ncceffc utiq; eft Actium errare, qui feribit homines hoc malo oppreffos,oculis nonnunquam nutare,aliquando intente fpeftarc, ali quando manus capiti,aut oculis, uel naribus inferrc.Caetcrum catalepfim fieri a multis caufis, varijs in locis feribit Galcnus.Nam in libro primo de Caufis lymptomatum ait, hoc malum committi per confenfum cum orc ventriculi,aphorifmo uero tertio libri fecundi,ftatuit caufam huius effe ueheme q te frigiditate cerebri,cum ficcitate coniundbam,cum tame fecundo libro Prorrheticorum, uniucrfam, caufam fumat a ficcitate,nulla fadta f rigiditatis mentione. Aetius uero maxime reprehendendus eft, qui hoc uitium nunc ab humore melancholico, nunc a fanguinis copia irruente, in caput nafei pro- nunciat,na fi melacholicus humor id parere poteft,quur hi, qui melancholico morbo laborant, non fiunt oes catalcptici?Pratcrea fi ncceffc eft , in hoc foporc corpus retinere fuam figuram,rigidumq; manere,nequit illius caula effe fangiiis, cx quo humida, & flaccida redduntur corpora , & quomodo (quarfo) erit catalepfis medius affectus inter lethargu, & phrenitide (ut ille ponit) quod fcilicet fri gida fit,vt in lethargo affe£tio,ficca uero ut in phrenitide, nam cx fanguine non frigida & licca, fcd calida Sc humida pafsio oritur.Q^uaproptcr ccnfcndu eft,caufam huius mali non ex ftomacho pende rc,neque femper ex humore aliquo,(ed uel a fola cerebri frigiditate,uel fola ficcitate, aututraq; quali tate fimul coniundfisjhxc enim caula rclpondct effedtui,8c talis effe ex curatione agjfc Icitur. X> Dc Lctharga. Cap. XXVII. T akgh t nomen quidam dcducut rUr ideft obliuionc,& captu ra,alij &7rWf x»0« KtuSpyw,ideft obliuione,& inertia.Cclius uero Aurelianus putat le thargum diCCum cfle o-tto t ne DtOn s Apyittc, ideft obliuionc, & ocio, quod fcilicet qm eo malo afficiuntur,omnia facile obliuifcantur, & inertes,ociofi q; decumbant. Quid uero lethargus fit,& qualis cius natura,nunc oftendendum.de qua quidem re non par- ua fuit apud antiquos medicos, ut apud Cclium uidere eft, controucrfia, quinetiam Galcnus uaria dc hac re tradere folet. Nam definit ille lethargum aliquando cfle morbum, & cum pcnculofum, ut libro primo dc Morbis vulgaribus, aliquando uero ftatuit effe deficientem, &veluti infirmum motum facultatis imaginatricis, ut cx libro de Diffcrcntijs lymptomatum patet, quod fi nomen ipfum obliuioncm, & fegnitiem fignificat, atque inter foporofos affedtus lethargum rcponi- E mus, non cx imaginationis uitio, quod alios foporofos affeftus comitari poteft, ncc cx mor bo , led cx lymptomatc , definitionem illius moliri non oportet. Verum & in hoc difficulta tes non parus oriuntur, quoniam ignoramus differentiam foporis, qui in lethargo contingit, & comate, alijsquc foporofis affedtibus , fiquidem & comatofi & lethargici inexpugnabili dor miendi nccefsitate nonnunquam pari modo tenentur, quare conftat non folum per fomnum le thargum definiendum effe, led alia effe addenda, per qux ab alijs loporibus leiungatur. Addit autem Galenus libro decimo tertio methodi febrem,feribit enim eo loco,foporem qui cum febre eft, lcthar gum uocari,uerum nec hoc lufficcrc videtur,non enim uniuerfi fopores qui cum febre confiftunt le thargos rc<ftc appellare polfumus,fi modo receptum eft a medicis foporis caufam prafente lethargo in capite confiftere cx pituitofo tumorc.Nam per acccfsiones febrium pituitofarum fopores nonun quam excitantur ; quos nemo inter lethargos reccnfebit, nimirum quod mali radix in cerebro no fit. Ioannis Argcnt.de Somno & Vigilia. D Pra-