Volltext Seite (XML)
^ rM DeVrinis Liber. 137 K fis partium dcftinatarum ad vrinx expurgationem,vclc conucrfo natur* motu,folct cnim,ctfi rari in fime id fit,natura terminare morbos emillo (anguine per vias vrim. Aliquando vero fanguis qui eu. vrm i mifcetur,eft potius fanies quidam fanguinis,aut fanguis diminute coftus, qua verus fanguis: & tunc vnna redditur fimilis aqux in qua caro recens madtata abluta eft, & tunc indicatur non de fectus naturi in conco£tionc,vt putat Montanus,fed potius dilatatio qu^da renum & venaru emul gentiun,: quod apparet in ijs qui calculo laborant.llli enim vrinas,quales diximus, & nonnuncuiam etiam velati fuligine afpcrfas mingunte conucrfo, vel humore melancholico, vel fanguinc affato. Citerum lapides qui fubfidcntin vrina , gignuntur vel in renibus,vel invefica, ex pituita exficcata c,uidem,{cd nondum plane confumpto humore omni, nam fi humor non adeflct, non confiftcrcnt lapides,fed in fabulum diffoluercntur. Fit ergo fabulum quod fubfidct, ex terrena portione priuata fuo vinculo, nempe humore. Non tamen lapides aut arenula: indicant neccffario calorem igneum, vt M mtaus tradit:quandoquidem multi huiufmodi arenam copiofam Se lapides mingunt abfque J fcnfu infignis alicuius caloris in renibus vel uefica, aut alterius partis comparati ad vrinamrcdden- dam.Sufficit enim exiguus calor vbi pituita eft crafTa,& diu in exiguis cauitatibus renum aut in mea tibus vefici continetur,ac lipidis vel fabuli gcncrationcm.Fitergo pus,fuppurata Se rupta aliqua in fla; natione in partibus vrim dcflinatis,aut in alijs qui per vrinani expurgari folent,uclcifdcm exul ceratis partibus.Pus enim vlccra fcquitur, nec femper puris generatio requirit igneum Se adurentem calorem,quandoquidem abfque aliquo caloris fcnfu in his qui diu huiufmodi malis funt aftefti fx- pc in re rubus dtepate & liene Se in alijs corporis partibus per diffeftiones deteguntur abfccffus mul to pure pleni. Vernes vero exigui nonnuuquam apparent in vrina, ex fordidis vlcenbus,ut par eft cre i ere,vel ex corrupta materia gcniti:vili quoq; funt excreti per uri nam.Dracunculi ex tali materia, Vt arbitror, etiam procreantur. Pili fiunt ex pituita diu in renibus contenta Se quodammodo affata, fi ob anguftiam uurum extenuata ad pilorum formam. Indicio eft autem illud gigni in renibus Se meatibus vrinari js,quod calculo laborantes, quum exit calculus, plurimos pilos huiufmodi cum vri- C na emittant. Citerum fedimenta qui farim formam referunt,fiunt ab humore crudo vocato, qui in venis,vt Galenus alferiqaceruari folctmon autem habet caufam calorem igneum,ut ait Motanus. Orobea etiam (cd'.menta idem docet fieri colliquatis folidis partib.quod mihi parum uidetur proba bile,cur enim non fieret perpetuo in ijs qui heftica febre & colliquantibus alijs morbis pereunt? Vi dentur ergo habe a- mitcriim ,fi nigrefeunt, humorem melancholicum, & proptcrca mali funt ta les urini, cancrofi enim funt afft&ioncs atrahilarii. Furfurea fedimenta ,fquamofa & foliacea veiicam exulceratam fequuntur. Atque hxc fuffidant de caulis contentorum in vrinis, qui fcili- cet innatam aut fubfidcnt. L De caufu bullx & fpumx . Cap. x X1. E. ctv uviuitlc caufis aliorum contentorum agamus qui in fupcrficie vrim appa rem-,inter que ampullasfmc bullas,fpumam,& pinguedinem,& coronam,cnumeraui- mus.Ac de bullis Se fpumacommuni agemus tradtatione, quia communis eft illoru materia & natura,nam fpuma nihil aliud eft quam multi bulli fimul aggregati & c5 fra&x, 6c in miniinas partes diuifi. Fit autem bulla ex humore vifeido mixfo cum D fpiritu craffo. Vaporenim huiufmodi fuapte natura furfum attolli nititur,humor autem tenuis & vi fcidus permittit quidem illius motum,fed reliftit aliquantulum. Itaque deducitur a vapore humor Se tumetyitq; ita bulla fit qui poftcadiffoluiturexeuntc vapore & concidente humore. Durant autem plus vel mins huiufmodi bulli antequam dilfoluantur, quia humor Se vapor crafliores tcnuiorefque funt/rraflities enim diffolutioncm moratur,tenuitas vero accelerat. Porro mifcctur humor cum va pore uel a calore vel a motu, aut ab vtroque, motu enim fpuma in mari gignitur , calore in aqua Se iufculis feruentibus, in aquis vero currcntib.ab utroquc:vrini vero fpumofi, meo quidem iudicio, non fiunt a calore naturali vel priter naturam,vt Montanus cenfct, quod ex fpuma materii agita- tionem, uirtutis debilitatem, Se ctia mortem pridici feribit. Nam in quotidianis & tertianis nothis, ubi multa adeft pituita & calor febrilis qui talem materiam agitare, poteft, fierent perpetuo vrim cum bullis,& fpuma,quod non fit. Sed quum omnes ex talib.vrinis dilfillationes humoris pituitofi a capite re&e pr^fagiant;indicium eft folum motum caufam effe iftarum rerum in vrina.Qmimenim humor pituitofus,vifcidus,& tenuis dcfccndit a capite in uenas,8c ex motu agitatur; confringitur in minimas partes, & ex calore flatus interim aliquis procreatur, bulli & fpuma nafcuntur, qui eum humore ferofo mixta,illum fequuntur per uias urini Se urina ipfa emifla in ea fupernatant. Indicat ut diximus fpuma maiorem caufam,onde mare primo bullas excitat, quum agitatur a ucntis,& inclu di incipit aer: poftea ucro durante tcmpeftarc fpumofum cuadit ex continua agitatione indufo per minimas partes uento, extenuata aqua qui per minima iam diuidi poteft.