Volltext Seite (XML)
>(•> d * f> 1 } A t y 1% fev<, V/ j \JV» •1 •, «\A» V. \ 13 4 Ioannis Argenterij fleri ex alii materia quam ex pituitoio humore: fola enim pituita inter alios humores vifeida cft, & A vifeiditatis cft Caufi,vifeida autem oportet effc huiufmodi contenta. Fiunt praeterea hxc alba, qui eo* lor proprius cft pituita;:docent id morbi bilioil; qui, vt maxime contranj funt generationi pituita, ita nec nubeculam,nec enteorema,nec (edimentum habent,tanquam deficiat pituita, propria iplorum materia. Eodem pafto qui in inedia viuunt,aut parcius edunt,aut biliofos cibos ingerant, vel laborio* fiim agunt vitam,tanto minus habent iftorum contentorum. Verum fi excrementa funt, quae cxccr« nuatur poft concoctionem perfeftam, a quanam concoctione & cuius generis crafsius vel tenuius erit excrementum hxc pituita ? Galenus, vt antea diximus, in generatione fanguinis ledimentum fieri dicit, & merito quidem,fi pituita eft: nam illa, vt alij humores, folum in hepate generationem habet ex frigidiore & humidiore .tlimcnti portione. Sed non eo modo excrementum dicitur, quo modo capimus excrementum relinqui & (l-parari abfolutis conco&ionibus, nam pituita non cft exi crementum alicuius coitionis,led excrementum fit alia ratione. Quum enim concoitrix facultas im- becillior cft r aut a multitudine cibi Se potionis grauatur, vel qualitatem cibi frigidiorem lortitur; non » poteft aquali ter quicquid in cibo cft mutare Se alsimilare, fcd quod frigidius cft relinquitur excre mentum fit , id eft inutile ad nutritionem. Quo modo pituita excrementum cerebri dicitur ef fc , quoniam cerebrum frigida pars cft, fi affluat paulo plus alimenti, aut illud fit frigidius , non po teft ex vniuerfa maffa (anguinis xqualiter nutriri, (ed relinquit multum ex eo quod pituitofum eft, ftc illud poftea reijcitur non tanquam excrementum quod ex naturali co&ionc proucnit, fed ex ea qux male peragitur ex aliquo vitio.Eodem parito in hepatc,quum gignitur (anguis particeps quatuoc Humorum, gignitur quoque pituita ex frigidiore portione alimenti, quo fit vt quum oneratur copia alimenti, vel frigidiori vtitur, aut hepar ipfiim eft frigidius,‘multum gignatur frigidi & pituitofi hu moris,qui poftea per venas vna cum (anguine fertur: ac quum venx nequeant xqualiter vincere eam malfam,relinquunt in fua nutritione quod pituitolum eft;id quod poftea vel expellitur a natura, vel, quod probabilius cft,(equitur cum vrina,cum eaque mifcctunquo modo terra vna cum aqua fluente fimulillabitur,vndc contenta hxc fiunt in vrinis. Quo fit vtex concoritionc& nutritione propria ve C narum illa fiant, non quod fint excrementa coctionis qux illic fit, quum xqualiter nutrimentum vi® citur, (cdquum nequit plane vinci Se aftimilariob naturx imbecillitatem vel materis vitium, ve nx enim quum fint exangues partes, imbecilliore calore (unt a natura donatx ; quare nequeunt age re nifi in imbecillius quam temperatx partes. Et fi alimentum quod afliimitur frigidius cft aut crafi fius, aut copiofius quam exigant, aut fi plus genitum cft in hepate quam proportio humorum exi gat ; tunc plurimum nccefle cft relinqui huius humoris pituitofi. Quibus ita pofitis de materia, lo co , Se caufii qux gignit huiufmodi contenta , (equitur vt ad alia progrediamur. Primum videa mus, an in omni corporis ftatu contenta hxc gigni debeant: an fcilicet in omnibus (anis, in omni bus xgris, vt omnes credunt Medici vulgares, qui laudant vrinam tanquam omnium optimam quaf habet hypoftafim albam, lenem, & squalem. Ac Montanus quidem cenfet optimam cfle vrinam i® fanis qux multa habet contenta ; talem vero in xgris clfc malam: & Hippocratem & Galenum non deferibere vrinam hominis optime (ani , qui dicunt illam debere habere huiufmodi hypolh-P fim , (ed ille errat : nam pafsim Galenus oftendit (e intclligerc devrina fimi hominis. Inpd* mo enim de Crifibus (cribit illam optimam cfle vrinam qux fimillima cft vrinx (anorum. Et fi vri nam xgrotantium dicit optimam cfle qux habet fedimentum album, lene, & xqualc ; quomodo hxc erit fimillima vrinis (anorum, fi hx non habeant,alix vero habeant fedimentum?Debent ergo (anorum vrinx habere contenta, (ed non omnium , eorum tantum qui vel temperati funt» vel temperatis frigidiores . Nam qui ita funtaffcriH, temperati quidem nequeunt agere nifi tempe rate , quare extinguere nequeunt, Se ab (umere penitus pituitam:frigidiorcs vero plurimum illius ne- ceflario relinquunt. At calidiores, prxlcrtim fi cum calore coniunfta fit ficcitas, vincunt, afsimi- lantSc difsipant pituitam , quare vel nullum relinquunt contentum, aut certe perexiguum . Idem accidit illis qui parciore, ficciore & calidiore vtuntur viriiu, aut corpus plurimum exercent. Pro- pterea rcriic fcnbit Galenus libro primo de Crifibus, vrinas puerorum habere plurimum (edimen- ti, quia (unt voraces, & quia etiam habent calorem multo humore obtufum , contrario vero modo i habent iuuenes. Ad xtatum, viribus, & vitx conditionis proportionem, rclpondent anni tempora, & (exus, nam in xftate & viris vrinx fiunt cum paruis aut nullis contentis. Refpondent his, qux diximus de (anorum vrinis, vrinx xgrotantium. Qui enim biliofis & ardcntifsimis morbis labo rant ; vel non habent (edimentum, vt inquit Galenus libro (ccundo Prognoft. aut omnino mini mum : aut fi aliquod habent; non hypoftafim (ed folum (ublimamentum obtinent. Eo pertinet quod (cribit in libro de Crifibus exquifitas tertianas terminari abfque contentis in vrina. SedcuC quxfo eft quod quxdam vrinx habeant folum nubeculam vel (ublimamentum : alix vero fi-dimen- tum ? quum enim pituita fit iftorum omhium materia, in omnibus eafdern regiones occupare debe bat. Verum non ita res habet. Nam pituita etfi ciuftlcm fiibftantix cft , tamen quxdam tenuior eft., aha crafsior, alia copiofior: Se qux tenuior & parcior gignitur, nequit deorfum labi, fed inna-