Volltext Seite (XML)
no' Ioannis Argcnterij. iere perfeuerant clara:. Verum ctfi aer habeat uim corrumpendi urinas, tamen qilg cralsiores llint, A citius id patiuntur quam tenues.hs enim diu manent incorruptae,quoniam heterogenias multas non habent partes qua; facilius confuftonis lunt caufae. Enat ergo Galenus, Montanus, & alij omnes, quum ex huiufinodi conturbatis vrinis ab aere,dicunt coftiones,cruditates & corporis dilpofitiones oftendi. Quod fi quis M ontanum legat,vbi caulas talis vring explicat, nihil aliud quam verborum inanem quandamvolubilitatem inueniet,& corruptum quoddam iudicium,quum cenlct ex corruptis extrinlecus vrinis melius' ( agnofci polle corporis affc<51 us, quam fi igni admoueantur,& recipiant eum quem habebant prius,quum mixtae fuerunt,colorem,confiftentiam, fplendorcm, opacitatem ik alias condidfiones. Quod quia quotidiana docet experientia, pudet me diutius in tam ridicula opinione veriori. De craflis vero & confufis vrinis ini(5fis,& poftea extenuatis & clarificatis,alia eft ratio: hs enim poliunt ex eo quodextrinfecus acquirunt,corporis dilpofitiones oftenderc, quoniam extenua tionis 8c claritatis caulam a corpore duxerunt. Nam quum elfent heterogenes partes inter fe coniu- fs ob motum caloris,vbi paululum quieuenint & refrixerunt crafls partes; fi leparentur, oftendunt B »am aliquam faftam elfe conco(5tionem,fitonim haec incralfando. Quod fi multa adhuc fit feparatio; oftendunt tamen iam aliquam fieri mixtionem panium diuerfarum,quod in vrinis tenuibus,aquolis, & lucidis nequaquam fit:& ob id certe. Galenus primo de Crifihus has illis longe deteriores cenfct efle. Ergo vrins quae crafls fiunt,vel potius confufae & conturbatae,caulam non habent in corpo re ; & propterca nihil de corpore oftenderc poliunt. Quod vero dicit, vrinas qu£ femper manent turbidaejollendere agitationem quae viget in fanguine; nec id veram, nec certe immediatam caulam docet. Nam vbi maior.vigere poteft agitatio quam in febribus ardentibus , vbi vehemens cft calor & materia,qui omnium motum & agitationem ob fui tenuitatem pati poteft ? at non lemper, imo ra- riffime,in illis fiunt vrinae fiibiugalcs & confufae. Caula etiam non latis nota eft, quum feribit inar- qualem adhuc manere turbulentiam,vbi vrina fubiugalis mingitur quae poftea clarelcit. Quid enim per inaequalem turbulentiam intelligendum fit,non ponit. Quod fi intelligitur animus, tamen non quielcit donec intelligat,quid eam inaequalem turbulentiam pariat: fiquidem contra illud pugnandu C cft,fi lanitas & meliores vrinae fieri debent. Addo,quod alibi alias caulas harum urinarum qua: turbi da:,confuls & fubiugales dicuntur , Galenus adferat. Nam in 28. text. primi Commentari) Pror- rhet. ait urinas turbidas fieri ob copiam crudorum humorum uel coftorum,uel in flatum conuerfo- rum. Eft & alius locus in Comment.fexti libri Epid. ubi Sabinum reprehendit,qui cenlebat tales uri nas fieri ex colliquatione:& ait fieri ex fufione crudi uocati humoris fufi,& ex fuftone ipfius, genera- • tis multis exhalationibusiquam caufam confirmat quod tales uring dolorem capitis prsdicere foleat. Ergo nunc ebullitionem folam nunc cra{Tomm,nunc codtorum humorum , nunc flatus ex humori bus craflis eleuatos nunc crudum uocatum humorem huius turbulentis caulam efle ponit, nec into- rum docet,aut aliquis intelligerc poteft,cur ifts caufs efle poflimt, nimirum quia immediata caulif turbulentis & opacitatis nequaquam funt ab eo oftcnla-. Auicenna turbulentiam dicit fieri ob f* mixtionem partium habentium colores extraneos,ut fulcos,aut alijs coloribus infe&os. Sed d^ rC n debebat id fieri in urinis,quod non apparet in fubiugalibus,nulli enim apparent in illis urinis uarij c0 ^ 1 ores. Ego uero opacitatis & luciditatis fiue perlpicuitatis uideo non unam efle caulam. Nam qu* dam fiunt opaca: ob mixtionem terrens fubftantis, etenim terra ipla opacilsima res eft:& propter c 1 qus terrenam lubftantiam & craflam in fe recipiunt, merito funt opaca:unde aer magis quam aq lli perlpicuus,quiatenuior & magis a terrenis cralsitie recedit:& ignis magis quam aer, & fidera magi* • quam illejquia crafsiticm omnem refpuunt. Alia uero cft opacitatis caula, materis impuritas. Nam etfi omnes lapides ex terra funt;qui tamen ex depuratiffima terra conflant,lunt perlpicui, ut rubini, adamantes,<aphiri,& alij uocati lapides pretioluik cryftallus & uitrum ctfi Ipifla funt, & forte terre- «a;tamen quia nitidilsimam & puriflima habent lubftantiam,nullam opacitatem led omnem perfpi cuitatem obtinent plus uel minus,prout ex finceriore & puriore materia conflant. Non etiam alie num eft a ratione,credere aliqua fieri opaca quum habent extraneos colores:ita enim uitrum uiridc quum recipiat alium colorem quam proprium,opacius redditur,color enim coloriluperindudhisopa citatem facit. Sunt etiam lux,lumen luaprslentia & ablentia luciditatis & opacitatis caula,nam ii acr * fuapte natura diaphanus eft,tamen in priuatione lolis & luminis opacus redditur . Aliam uero efle, caufam luciditatis calorem,& opacitatis frigus,fi modo res qus calefiunt & refrigerantur,conflent ex partibus diuerflscalioquin tam calor quam frigus maxime pcrlpicuas res pariter reddunt. Sic enim uidemus in uehementi lolis ardore caliginem omnem & uapores,qui folent milceri aim aere,dilcuti, aerem purum reddi,& illum maxime diaphanum. Eodem padto in acre frigidifino,lpirantc Borea,ii- milis quoque cft aer,quia nulli uapores crafli ex terra & aqua attolluntur:& fi qui aflurgunt, eos re- i pellit,nec cum aere, milccri finit.Vrins uero qus in aere frigido corrumpuntur, & calore ignisclarc- (cunt, latis oftendunt res ex diuerfls partibus conflantes frigore fieri oblcuras , & calore cla ras , Et ut externus calor, ita & internus fuapte natura luciditatis eft caula,fi ualidus fit: auoquin ii imbecillus extiterit,frigidi iam rationem habet,& propterea ille vrinam purificat,extenuat, aeream *• reddit *