Volltext Seite (XML)
102 Ioanncs Argenterius petenda,docendumque quali acre, qualiue cibo, & quanto, & alijs eiufdcm generis fit opus. Idem K tamen faciendum quum caufas fluxionum refcindere ftudemus. Item quando difcutere volumus id, quod in parte infedit, aut quum febrem curare, illiusque caufas abigere cupimus.Illi vero (Vt fatis apparet)non fine magno errore de acre, cibo, potu, & alijs fuis rebus non naturalibus fcmel dunta- xat deliberant, quali eadem vniuerfis affcdibus , qui in aegrotante repcriuntur, diucrfi generis,& natura:; aut eifdem per vniucrfixm morbi curfum conueniret. Prxtcrca enumeratis fex illis, rebus ignoramus poftea a quibus fontibus, gcncribusquc rerum tum medicamenta,tum vniuerfa aliaprg- , fldia fumuntur, quum tamen ars certum numerum polliceatur ; nimirum quum eo contempto ne* queat animus quiefcere.Quamobrcm ponenda ftatim ab initio vniuerfa rerum genera, a quibus au xilia omnia emanant, fiue res non naturales , fiue medicamenta, vel alimenta poftea vocare velis. Porro ea generaoftendimus iamantea ex Galeno quatuor efle, vnum inquam, quod ca continet, qua in co.rpus quomodocumque aflumuntur; aliud, quod ca comprehendit, qua: cxtrinfecus adhi bentur: tertium ea habet, qua a nobis geruntur, vel partim a nobis, partimab alijs tin poftrcmo g vero fonte ca funt pofita, qua aliquid educunt a corpore; aut in eo retinent, & horum omnium fpecies.Ab his igitur fontibus exhauries omnia prgfidia, nec vnquam deerit, quod opitulari poftit, quintum admittit noftra hac facultas.Si quis ergo exempli caufa fluxionis remedia qugrat; fciatque uehementes fluxiones reuulfionc folum,alias ucro etiam deriuatione fifti, confidet primum genus eorum, qua extrinfecus agunt, & infpicict, an reperiri aliquid pofsit inter ca, qug impulfu agunt, vel nos ambiunt, ucl admouentur, uel appenduntur, aut circumligantur partibus, (hgc enim fub il lo genere contincntur)quod reuellendi, deriuandique uim habeat; atque illud in medium proferet; hinc poftea perget ad alium fontem,fpedabitque an aliqua corporis adtio, ut ambulatio fluente hu more ad caput, & cogitatio eodem irruente ad pedes, fluxionem rcuocarc fit apta. Quo loco quie tem , exercitationes omnis generis, uitg conditionem, denique animi, corporisque omnes adio- nes expendet, trahetque adfiium ufum fingula, qug fluxionibus reuellendo , aut deriuando fuccur- rcre udent. Tertius poftea fuccedet fons, qui continet alimenta, & medicamenta, qug in corpus C fumuntur perquamcumque illius partem,& quocumque modo.Nam quadam immittuntur, alia de- uorantur, alia manduntur, alia bibuntur, alia infpirantur, qugdam lambuntur, alia paulatim dcftil- lant,aliqua fuguntur, alia aliter forte in corpus fumuntur, quorum uim perfpedam habere oportet, & ea capere,qua: ad idem faciunt. Quartus demum fequitur fons, in quo continentur, qua: aliquid e corpore euacuant fcnlibilitcr , vel infenfibiliter, «qualiter, vel inxqualiter; idque vel ab vniucrfo, vel a quibufdam duntaxat partibus; quod quum educitur, vel retinetur, fluxionibus medetur. Qui bus quidem fontibus exhauftis protinus acquicfcit animus, tanquam nullum remediorum genus omiferit, quod noftra exhibeat medicina; & in his viftus , medicamentorum , aeris, cibi, potus, fomni,vigili*, inanitionis , repletionis, animi, corporisque motus (Vt aliorum omnium} mentio -fit, fcd multo fane felicius , quam fi vfitatam illam confultandi,fcribcndique rationem;vel(vt verius dicam} corruptionem fcquamur; vclimquc id diligenter ftudiofos fpedare, in vfumque reuocare, quod nos in hac re tradidimus; ctfi videam prxftantifsimos etiam medicos aliter facere; ac tritam fi eam, & vulgarem fex rerum non naturalium enumerationem, difeutionemque fequi , qua: profe- <do alio confilio a Galeno in Arte medicinali fit, quam vt a nobis ad confutationes, vel ad feri' bendum trahi debeat, aut pofsit.llle enim eo loco qu*rit, quid neceflario omnes immutet, quidque pr^cipi pofsit in fanitate conferuanda: at in confultationibus,fingulisquc affedibus qusrimus folum hqc,fcd qua: funt propria, fingulosque a fuo ftatu dimouere funt apta. Qu* omnia a quatu° f _ illis fontibus., quos ille ponit quinto de Sanitate tuenda , emanant, adeo vt hoc nomine etiam ^ damnandi fint, quod ab eo authore nefeientes recedant. In reliquis vero fcopis nihil eft notandum praterid, quod ftatim ex ipfo nomine omnibus patet,a nobisquccft comprchenfum libro primo d« Officijs medici, vbi quid in vnoquoque fcopo fit animaduertendum, intclligcndumque diligenti^ oftendimus. Quapropter nunc ad fecundum, quod propofuimus accedendum eft, docendum^ quibus inftrumentis fcopos fingulos affequi liceat:De qua re eodem in opere abunde egimus:ac di' . ligcntiusfm falIor)quam maiores noftri, docuimusque tria illa cfle inftrumcnta, quibus rationale medici vtuntur.Nam indicationem adhibent in his, quorum natura cognofei poteft, obferuationem vero, fi fola experientia prjfidia conflent, analogifmo autem utuntur, fi nec ratione, nec experiefl' tia quidpiam, quod conferat, comprobatum habuerimus, tunc enim tranfitu ad fimilia colligimus» quid expediat.Quod fi indicatione(vt iam fere in omnib.) vti liceat,ftatuenda imprimis funt,qua:,^ quot fint indicantia,eaque proponenda.Deindc inueftiganda contraindicantia, qua:que fingulis re pugnent , ponderanda. Nam coindicantia,& correpugnantia iam funt comprehcnfa,fi quidem f*? nl fiint h*c indicantium,& contraindicantium. Nec prgtcrmittcnda funt,qu£ admittunt fine rcpugr> an '‘ tia aliqua fieri,quod ab indicantibus fuggeritur. Atque hgc omnia diligenter notanda , diftinguciw 3 » in vfumque perducenda : ne quod vulgus medicorum facit,ifta inter fe magno errore confundamus» uel temere colligamus neceflaria fingulis affedibus prsfidia. Audies .n. quofdam,iqui fi forte diip uUr '
