Volltext Seite (XML)
IOANNIS ARGENTERII IN CLAVDII GALENI PERGAMENI, Artem Medicinalem Commentarius. N Omni officio duo potifsimumfpedtendaeflearbitror:Primu quid agere expediat,Secundum qua ratione que agenda funt,tra «Stare oporteat.Itaq; cum noftrum officium iit docere, vidcndu qua: & quot fint a nobis docenda; quaque ratione illa refte ex plicare poterimus. Porro docendorum numerum intelligemus ex notione finis nobis nunc propoiiti. Na cum finis omnia qua: in cum referuntur, poteftatecontineat:fit vtiq; vt ex cius confi- deratione,& refolutionc,certus rerum numerus eliciatur , ita vt nihil iiiperfluum,aut diminutum tradi pofsit. Sic enim Galenus docet non folum vniuerfas medicina: partes; fed etiam aliarum rerum numerum inueftigandum e(Te, conftituique ciuod ex illis B pediat,Secundum qua ratione que agenda funt,tra ^ ptione polliceatur ( quod & ipfe author tcftatur) vniuerfas medicina» tra&ationem, & aliorum omnium librorum,quos ille fcripfit,compcndium : cogimur vtiquein operis huius enarratione • omnia attingere,qua: ad medicinam docendam pertinent. Sunt autem htecin duplici differentia; qusdam enim de vniuerfa medicina dicuntur: alia vero ad lingulas eius partes funt referen da . Prioris generis h*c funt , quodrtam fuerit initium artis medica:, qui illius inuentores , & laudandi poftea cultores, quid vnufquifque addiderit , mutauerit , aut aliud quod feirefit nccelfarium , vel laudabile prseftitcritquid pmerea, & qualis facultas fit ipfa medicina , quodnam illius fubie&um, quis finis, qua:, & quot partes ; Hsec enim vtde vniuerfa arte di cuntur,ita fi ignorantur,fruftra alia qua: in ea continentur,docere tentabimus. Getcrum quum operis cuiufcunq; explicatio habeat quaedam etiam communia:alia vero propria lingulis tracta tionibus,& rebus que in co docentur,cogimur eadem ratione prius quam ad haec perucniamtis,il D ' il inuenire^c cxponere.Sunt porro communia vrfiuerfo operi qua: vfoMy°iJ.iva. a Grarcis dicun tur:a nobis vero praele&iones haud inepte vocari poliunt: atq;htec quidem plura, aut pauciora, poni Iblent,prout dubia quaedam funt & obfcura in quibufdam operibus: in aliis vero nota & perfpicua: Sunt tn dece ha:c in vniuerliimtlibri author,infcriptio,intetio fiue fcopus,vtilitas,diui ■fio,difficultas & facilitas,fubicftum operis,dignitas,proportio & comparatio libri propoiiti cu aliis authoris operibus,ordo quo Vtitur author,quemque lequi vult doCtor Jam vero docendi ra tio fit methodo,cuius vim & vfitm iios explicare oportet,ne temere aliquid docere tentemus : & qmictiam dc doCtrinis Galenus initio huius operis agit. Igitur cum inuenerimus agendum elle de his,qua: ad totam artem, & fingulas illius partes pertinent, necnon de illis, qua: communia funt vniuerlo operi,& propria his,qu® in eo docentur: Ac praeterea quaerendam elle docendi ra tionem, & viam,qua illa omnia explicari pofsint: nunc videndum de quonam ex propolitis tra- Chre prius oporteat. Poftulat quidem docendi ratio,-vt is qui artem fufeipit \plicandam,abfq; operis alicuius enarratione,primo loco explicet qua: communia funt ca*tem,qua: in ipfa arte do centur,ipli Vero medicina:propria.Sed quoniam fecundo capite Galenus medicinam definit, 8c commode eo loco alia qua: commeriiorauirnus de ca efle enarranda,doceri poterunt , fequerour operis ordinem cui ex noftro inftituto fumus addi<5ti,& primum praeledtiones expediemus: deiu dc de doftrina docediq; rationc(qm ea re primo capite agit authoi^dilleremus.Polfca vero qua: communia funt arci noftrg diligentius pertnuStabimus.Poflrremd illius & operis partes explanare aggrediemur.-habent enim illa eadem tradationem,qm in opere docentur qua: propria funt arti. Porro vniuerfa nonnulli ex interpretibus huius opens(vt Akachias) praetermittut, idq; temere,quandoquidem non folum videmus ab omnibus Graecis & Latinis philofc phis, qui aliorum libros enarrant.ca proponi,& maximo fhidio ac diligentia doceri: fed etia rei natura po ftulat,vt procedant c6ia>fcquatur vero propria* Addo quod horu explicatio luculentiore & orna tiorem interpretationem reddit,ac le<Sorem,auditorcmq; ex'citat,totq; rebus pr^cogmtisalacrio rem facit ad ca qu£ opere continentur perdifeenda. Alii vero ( vt Manardus, & Montanus ) piuca duntaxat exiliis attingunt , nec ea quidem fuo loco. Nam illi ftatim ab initio quaerunt ioannis A rgcnt.In Artem Medie. A quodnam /