Volltext Seite (XML)
977 97$ IO ANNIS BAPTISTAE MONTANI RONENSIS, MEDICI ET PVBLICI IN AcademiaPatauina olini profefiforis, c o n* SIlia de Febribus. VE* CONSllIVM I. De Febre continuahabete tame cotidie duas acceJStones,cjuam Montanus adjpe- ciemhemitrttici referri putabat. Lias admonuimus vos,quod cum acceditis ad aegrum, primo oportet A nem omnium membroru ob mala intemperiem, & ob dolorem no poteft permanere in vno firu. Tertium etia genus operationum lgfumeft. na turalium fcilicet.Queritur de vetriculo.na habet pun&ione&tenfionem circa hypochondria,neq hactenus ^abuimus fignum ex ijs, quf excernuri tur, fed ex ijs apparentib. cocluditur hoc corpus laborare principaliter morbo vniuerfali,videlicet eile triplices.animales,vitales,naturales. Accedi tis itaq; iam ad hunc aegrum.quem antequa per contemini multa, debetis videre, quzfefc vobis Otl erunt. Videt i s enim eum non pofle quiefcere: *ex eo no dubium eft,quin aliquid patiatur necef- fario infenfibus, Sc in virtute animali, alioqui qoiefceret. Afficitur ergo fiue quod imaginetur aliquid,vel quod habeat phrcnefin, velparaphre riCun. Non enim poteft quieti manere in vno lo co,virtus itaq; animalis laborat.Prgterea tangen tibus cutim apparet caliditas intenfa,ex ifto ergo conijcimus,operationes vitales efte latfas. Ex ca lore enim fuinino corporis aeftimamus intempe riem calidam cordis : pulfus etiam fua motione indicat virtutem vitalem valde efteoffenfam. Eft vero ea duplex feu triplex potius:qu^dam in cor D piens cum frigore a fanguine, qui putrefcitinve- de, vtira&conftantia: qugdam propteripfuin. nis.Eft igitur neceftario bilisrufla. Vtrumautem vteuentatio Sc diftributio caloris, quaedam neq; fit fincera bilis aut alteri admixta ? Noneftcre- in corde neq; propter ipfum, vt virtus pulfatilis. dendum,quod lit exquifita: faceret enim Tertia Eft enim ob reliquas praeter cor partes, Sc extra cor terminatiud,huius etia adtio lxfaeft: nullain tnimdifpofitionem habet arteria fecundum na turam, habet maiorem latitudine,& eft frequen- tior: non videtur etiam quies inter idtum Sc i£tu, Scadeft praeterea velocitas. Scimus autem quod mutatur pulfus ob necefsitatem auctam, &quan j? bile. Hic autem vtrunque eft, quod ex tempera to magis augetur necefsitas,tanto fit maior:8c cu turapoftumus colligere. Eft enim niger fecun- nonpoteft iupplere necefsitatem magnitudine, dum totu habitum corporis, & omnia fignaten- fupplet velocitate, quodq; haec non fupplet, fre- dunt ad aduftionem. Habuit plurimas anxieta- quentiam addit,quae contingit, quando ad fum- tesanimi.Acibarijscrafsis & malis ac inordinati >Humdeuenit necefsitas,quae eft ex maximo calo fumptis plurimi geniti funt humores piruitofi. re »Sc per confequens ex maxima febri. Eft enim Habet etiam multas obftru&iones, vnde crudi- febris calor accenfus in corde, 8c fparfus per totu tates variae.In hoc igitur viro talis facta eft mifeel c otpus.Eaq; eft febris humoralis.quia magna eft la.partim bilis mixta cum pituita, partimadu- m^qualitas pulfus.Alia enim pulfatio alia maior fta& propterea patitur maximum fri"us,&quia e ft,quod fit ob multitudinem materiae aggrauan p bilis putrefeit, vapores afcendunt ad caput, 8c tis.Ita ex pulfu iudicainus affedtum efte in corde: maiorem caliditatem, efte febrem, ob pulfus JQaequalitatem, efte humoralem. Agitatio autem illa (vt diximus ) indicat aliquid efte in virtute animali,feu cerebro. Sed nulla eft lgfin in fenfih. «ttftrmriha, hrne ratiocinatur Sc imaginatur, Scc. ^cnfus etiam exteriores fani, folummodo circa itflfum parifiif, fcntil -"im conquaflatio- vos confiderareadtioneslaefas. Non B febri, ex tadtu caliditatis&cofradlioneomnium y|| | dicitur enim xgritudo nifi appareat partium,percepta per cofenfum cerebro. In ven- operationes lariae. cum nihil aliud fit tre vero habet obftrudtiones, fcilicet in vtroq; hy morbus,quam difpofitio praeter naturam lydens pochondrio.idabet praeterea alia fymptomata. v! operationes manifeft^. Scitis autem operationes delicet fitim,dolores capitis.Non poflurnus aute curare febrim,nifi cognofcainus ea. Eft vero haec humoralis.quia humores putrefiunt.Eft ergo pu tredo prohibeda & euacuandi humores qui pu truerunt,8c qui proximd ad putredine accedunt, Primum aut diuerfi funthumores.quorum quili C betindiget diucrfis curationibv, & iuntin diuer- fis patribus. A quo igitur erit haec febris. an i pi- tuita,vel bile,aut humoribus mixtis? Indicia pro pria funtfumenda. Habemus aute tria capita,ab operationibus laefis: pulfus vehemes Sc magnus, velox,frequens,& inaequalis indicat febrem pro cedente ab humore calido putrefeente. Sed quia humor calidus eft, vel fanguis vel bilis: & febris inuafiteumcuinmanifefto frigore durante vna horam :non poteft autem elfe febris putrida inci nam, fed ifta quotidie inuadit,incipit cum maxi mo frigore, Sc raro definit in fudorem, & durat plufquam xz. horas,imo iX Habet ergo bilem do minantem , eftque ea adufta & fa&a vitellina: fit enim haec quando bilis fimplex aduritur, & ma iora fagit fymptomata, quam admixta pituita cu cient dolorem capitis, & fitim etiam caulant. Fi at hoc vefpere clyftere, vt habeat beneficium ventris, ex deco&o herbarum communium, cui addantur mellis rofati^- iij.Hienepicrae^-S. E- dudis materijs malis exhibebimus aliquid per os, Sc mittetur fanguis ad minus $.x. quod fi cxpecfabitcrasman^ paroxyftnum , mittatur in vefpere.