Volltext Seite (XML)
\XYII m(5c w lcfesćanstwje, słuZeše z ćim wjetsej lnliosću Khrystusej, z fim surowiSim linř- wom bĕ jelio wuznawarjow- prjedy pfesĕĕhał a potłĕĕował. Z njeprĕcniwej džĕlawosĕu a ze spodźiwnej wolistajnosĕu pfewiny mĕc.ne zadźĕwki, kotro/. židowska zawisĕ a za- sakłosĕ, polianska lijezliožnosĕ a njepĕcĕiwosĕ jemu pfihotowaclm, a zašĕĕpi do wu- trobow kfesĕanskich wosadow, kotrež w nimale wšitkich krajaeh znateho swĕta załoži, wĕru a luliosĕ ke křižowanemu Zbĕžnikej, kotraž bĕ Židam k pohĕrškej a kotruž mĕ- jachu polianjo za błaznosĕ. We swojicli krasnych listacli zawostaji za wSit.ko ĕasy a za wšitke łudy ĕiste žĕrło, z kotrehož njepfestawajcy ĕerpamy prawdu a žiwjenje, nje- bjeski pikład, kiž nam podawa drohe wuĕby k ĕasnemu a wĕĕnemu spomĕženju. 1. List na Romskich. 1. Romska wosada. Swjaty Pawoł napisa tĕnle list kfesĕanam w Rmnje. Ildy tu w hłownym mĕsĕe telidyšeho swĕta křesĕanstwo zakorjenjeĕ a rozšĕrjeĕ so jwĕa, njewĕmy. Najskerjo přińdžo hižo za žiwjenje Jĕzusa Khrystusa powĕsĕ wo jeho wuĕbje a wo jeho skutkacli tež do Roma, dokelž 1. G3 pfcd Khr., łulyž bĕ romski wjednik Pompejus Jeruzalem dobył, buchu mnozy Židźa jako joći do Roma pfiwjcdźeni a pozdźišo so jim dowoli, na druhim brjozy Tiliera so zasydliĕ, synagogu sebi natwariĕ, a Itože słužliy zjawnjo swjeĕiĕ. Te same lubjachu so tcž Romskim, kotřiž je druhdy wopytowachu, a nĕkotřižkuli pfestupichu drjo k židowstwu. Zc swojimi krajanami we wotĕinje wostacliu Romscj r Židźa zjednoĕeni, sĕelechu wopory do Jeruzałema, wopyto- wachu na hłownycli swjedźenjach temjil a bĕchu tež (Jap. sk. 2, 10.) na prĕnich kfes- ĕanskicli swjatkach mjez tamnymi, kotřiž po iifikhadźe Duełia swjateho na Pĕtrowu rĕĕ posłucliachti. Židźa z Jeruzalema so wrĕiĕiwši rozsywaehu drje prĕnje symješka kfes- ĕanskeje wuĕby w Romje. Prĕni křesĕanski wuĕef, kotryž kfesĕansku wosadu w Romje zarjadowa, bĕ po prastarej powĕsĕi wjefcli japoštołow, s. I’ĕtr. Z jastwa spo- dźiwnje wumĕženy (Jap. sk. 12, 1—17.), „woteńdźo Pĕtr na druho rnĕsto 11 . Tolo druhe mĕsto je Rom, tu w srjedźinje pohanskeho přiliĕižstwa, pohanskoje mocy a zdźĕłanosĕe pfihotowaše s. Pĕtr wĕrnemu Bohu lud, kiž mĕješe k njemu „so modliĕ w duclm a prawdźe 11 (Jan. 4, 23.), a wottudy mĕjcše cyły swĕt so doliyĕ za wozbožacu wĕrnosĕ a zdźĕłanosĕ křesĕanstwa. To łiĕ w lĕĕe 42. Swjaty Pĕtr wobroĕi so najprjcdy k Ži- dam, a prĕnja kfesĕanska wosada wolistoješe zwjetša zc Židow; tola wobroĕichu so tož borzy poliani k njej. Lĕta 50 p. Khr. wuńdźo wot kejžora Klaudia rozkaz, zo maju Židźa njemĕra dla, kotryž zbudźielm, Rom wopušĕiĕ; a tohodla dyrbjacliu tež kfesĕanscy Židźa wottudy woteńĕ, kaž to n. pf. Arpiila a Priseilla sĕiništaj, kotrajž do Korintha wotĕahnyštaj, hdźež pozdźišo Pawoła hospodowaštaj. (.Tap. sk. 18, 2 ) Po wuĕehnjenju Židow wuGinjachu křesĕansku wosadu jono z polianstwa wobroĕcni, a z połianstwa pfi- stupowaohu njepfestawajcy nowi wuznawarjo. Tola Klaudiowy nastupnik, kejžor Nero, zjawnje dowoli, zo smĕdźa Židźa z nowa w Romjo so zasydliĕ; a tuž wroĕiohu so tež křesĕanscy Židźa, n. pf. Acpiila a Piiscilla, kotrajž bčštaj w Romje, lulyž s. Pawoł list na Romskicli pisaše (Rom. 1G, 3.), a pfizamknychu so lifesĕanskej wosadźe, wot židowstwa cyle so dźĕłicy. Wosada w Romje wołistojoše potajkim z wołiroĕonych ze židowstwa a pohanstwa, a kaž so zda, bĕ poslednišicli wjacy. 2. Zamĕr lista. S. I’awoł spomina wjacykrĕĕ w lisĕo (1, 13; 15, 23) na swoju łiorcu žadosĕ, zo l.y do Roma přińĕ a jako japoštoł pohanow tož w srjedźinje pohanskelio swĕta evangelium prĕdowaĕ mĕlił, so nadźijejo, zo łidyž w Romje cvangelium so zakorjcni, ĕim spĕšnišo po cyłym swĕĕe so rozšĕri. Z Korintha, łidźež list pisaše, clicyše do Jeruzalema puĕowaĕ a wottam po runym puĕu Rom wopytaĕ, a tuž clicyše romskej wosadźe doprĕdka z listom so wozjowiĕ, zo l.y, lidyž sam přińdźe, ĕim kedź- mišich posłucliarjow za swoju wučbu namakał. Z Korintha puĕowaše diakonissa z mje- om Foebe do Roma, a w njej mĕješe wĕstu pĕsolnicu za swoj wobšĕrny a wažny