Volltext Seite (XML)
z pohanstwa ke křesćanstwu přistupili; tohodla poćahuja so jelio słowa porĕdko na stary zakoń. Z wužitkom Citać a zrozymić mćžaehu jeho wućby jeno ći, kotřiž bĕchu w hłownych wĕrnosćach hižo derje rozwućeni. W tychlo pak zbudźi Janowe evangelium krutu žiwu wčru do Jĕzusa Khrystusa, woćłowječenelio Syna Božeho, a při- hotuje jim wĕčne žiwjenje w jeho mjenje. li JapoMołskc skutki. Na spoĕatku třećelio evangelia slubi swjaty Lukaš swojemu přećelej Theofilej po rjedz'e wšitko napisać wo wĕcach, kotrež bĕcliu so mjez nimi stałe, zo by wĕstosć l M| znał tych słowow, wo kotrychž bu rozwuĕeny. (Luk. 1, 1—4.) Tuto slubjenje lopjelni s. Lukaš, hdyž evangelium napisa, w kotrymž Jĕzusowe skutki powĕda, a k tomu hišće druhu knihu přida, w kotrejž skutki japoštołow wopisuje. Tćnle druhi spis mjenowaše so tohodla wot najstaršich ĕasow „Japoštołske skutki“, haĕ runje so na wšitkich japoštołow w njej njespomina, alo wobšĕrnišo jeno na Pĕtra a Pawoła. Japoštołske skutki su tak rjec druhi džĕl stawizny załoženja a prĕnjoho roz- šĕrjenja kralestwa Božeho, swjateje cyrkwje mjez Židami a pohanami. Japoštołske skutki su tohodla z tym samym zamysłom spisane, kaž evangelium. heofil dyrbješe w spodźiwnym rozšĕrjenju křesćanstwa Božu mćc spćznać, z jednotli- •ych podawkow so přeswĕdčić, zo mćžachu swjeći japoštołowje jeno wot Bolia roz- wĕtleni a posylnjeni tak wulkotne wĕcy dokonjeć, tak surowe zadźĕwki předobyć, tak tare zakorjenjene błudy ze swojej wuĕbu zahnać, wĕru do potajnych wĕrnosćow a Josłušnosć přećiwo kaznjam, po zdaću ćežkim, do Cłowjeskich wutrobow zašćĕpić. \ křesćanstwje skutkuje wyšša mćc, wuĕi so Bćžska wĕmosć, to dopokazuje stawizna ,j»ho załoženja. Swjaty Lukaš wopisuje skutkowanje ss. Pĕtra a Pawoła, kotrejuž fheofil znaješe, a štož bĕštaj zwonka Italie dokonjałoj: přetož to, štož bĕ wot lljeju w Romje so stało, wĕdźeše Theofil, kotryž, kaž mćžemy ze wšelakich přiĕinow su- fl/ić, w Italiji, najskerje w Romje přebywaše. • Dokelž bĕ Theofll prjedy pohan był, i ’owučuje jeho s. Lukaš wosebje, kak Bćh swjatemu Pĕtrej wozjewi, zo maju tež lohani do Jĕzusoweje cyrkwje so přijeć (10, 1—48), a kak na prĕnim kon- ilu w Jeruzalemje swjeći japoštołowje wot Ducha swjateho rozswĕtleni ednomyslnje wobzamknychu, zo by jim přah židowskich wobrjadow so ijenapołožił (15, 23—29). Naš Zbćžnik praji před swojim do-njebjes-spĕćom ja- poštołam (Jap. sk. 1, 8): Wy budźeće mi swĕdkowje w Jeruzalemje a w cyłej Judeji n Samariji a haĕ do kćncow zemje.“ Z tymile słowami bu japoštołam puć pokazany, na kotrymž mĕjachu Jĕzusowu wuĕbu rozšĕrjeć, najprjedy w Jeruzalemje a Judeji, i potom w Samariji a w šĕrokim pohanskim swĕće. Tuž Japoštołske skutki po- u-ĕdaju najprjedy podawki w Jeruzalemje a mjez Židami (staw 1, 1 — 8, 3); na to ■ vobroćenjc Pawoła a powołanje pohanow a załoženje prĕnjeje křesćanskeje 'wosady f’ Antiochii (8, 4—12, 25) a potom rozšĕrjenje cyrkwje mjez pohanami (13, 1 — 28, 31) fpřez japoštoła Pawoła. C. Swjaty Puwoł a jeho łisiy. 1 1. „Z miłosće Božeje sym, štož sym, a jeho miłosć njebu we mni prćzdna“ (1. Kor. 15, 10); tak rozsudźa swjaty Pawoł swoje žiwjonje. Miłosć Boža dokonja we fim a P řez njeho spodźiwne wĕcy, wobroći suroweho njepřećela Jĕzusoweho mjena do piajhorliwišeho japoštoła, kotreliož žane stworjenje „dźĕlić njemćžeše wot lubosće Božeje, jkotraž je w Jĕzusu Khrystusu našim Knjezu“. (Romsk. 8, 39.) 1 .. Pawoł, kotryž so w 13 listach N. Z. jako jich spisaćel wuznawa, a kotremuž so leš z najstaršich casow list k Hebrejskim připisuje, mjenowaše so ze židowskim mjenom T au ’ Ł r - ,,wuprošeny“, „žadany“; tež w Japoštołskieh skutkach nałožuje so tuto mjeno