Volltext Seite (XML)
XIV tež mjono: „Vulgata“ t. r. powšitkownje rozSĕrjena biblija a jako swĕrnje přełožena přijata. Cyrkwina zhromadźizna w Trienće je poslajiła, zo ma so přeložk. „Vulgata“ při zjawnym wuĕenju k dopokazanju křesćanskich wĕrnosći, při Hožicli słužbach w li- turgiskieh knihaeh jeniĕcy nałožować a zo dyrbja wSitke přełožki, kotrež maju so z do- wolnosću cyrkwineje wyšnosćo rozšĕrjeć, po Vulgaćo jako authentiskim abo prawyin přełožku dokonjane być. Tohodla je tuton scrbski přełožk po rjedźe Vulgaty dźĕłany. Rozdźĕl mjez Vulgatu a originalom pak je jara snadny a nastupa njewažne słowa. 3. Biblija je do wjacy stow wšelakich rĕĕi přełožena. Po dokonjenju grekskelio pře- łožka zhotowiehu so aramejski (chaldejski), samaritanski, syriski, arabski a druhe w narańšich krajach. W nawjeĕornycli krajach pak su znate: gothiski (w 4. lĕtstotku), słowjanski (w 9. stotku) wot ss. Cyrilla a Methodija, anglosakski (tež w 9.), nĕmski (z dźĕla, w 10.), francozski atd. Wot spoĕatka knihićišćenja (w druhej połojcy 15. st.) wozjewichu so přełožki a nowe wudawki spĕšnišo; siwniski (1470), italski (1471), francćzski (1487), ĕĕski (Nowy Zakoń 1475, cyła biblija w Prazy 1488 ćišćana), nĕmski 5 wudawkow do 1. 1477, 12 wot 1477—1520) a Lutherowy (1522—34), starosło- wjanski (1581) atd. 4. Do našeje hornjoserbskeje rĕĕe přełoži Jurij Hawštyn Swĕtlik (Swotlik) z Ku- lowa, farař a kanonik w Radworju (1G83—1707) a potoni w Budyšinjo (1717—1729 senior) najprjedy Nowy Zakoń (dokonjany 1G88) a po nĕĕim Stary Zakoń (dokonjany 1707). Tutćn přełožk jiak njcliodźcšo so bohužel w ćišću wudać, dokelž bĕ jenož mało Serbow katholskich zwostało. Za lutherskich hornich Serbow wuńdźe Nowy Zakoń 170G wot Michała Frencela po Lutherowym nĕmskim přełožku zhotowjeny, a 1728 oyła biblija. Do delnjoserbskeje narĕĕe přełoži Nowy Zakoń najprjedy Mikławš Jakubica (1548), kotrehož rukopis so w Barlinje khowa, a ćišćany bu přełožk Fabricia 1. 1709; Stary Zakoń wuda Fryco liakle 179G. W najnowšim ĕasu je J. Buk dźĕl Noweho Zakonja do ĕisteje rĕĕe přełožił, kotrehož dźĕl (s. Matej a s. Marka 1—3,8) je w 1. 18G2 wudał. Tuto wudaće njepoznamjenja parallele a nima přispomnjenja. Wo knilmch Noweho Zakonja. A. Swjate (>vawjelie. Evangelium je grekske słowo a znamjenja dobre poselstwo, wozbožace wjesołe powĕstwo. W starym zakonju, wosebje pola profety Isaiasa namaka so tuto słowo wjacykroć a pokazuje na zbožownosć, kotraž ma z přikhadom Messiasa za ĕłowjestwo so spoĕeć. Jĕzus sam poćahuje profetiske słowa Is. 61, 1 na so, lulyž při spoĕatku swo- jelio wuĕefstwa w Nazarethskej synagodzy tele słowa přeĕitawši rjekny: „Knjezowy Duch je nade mnu; tohodla je Knjez mje žałbował, zo bych khudym evangelium prĕ- dował, a je mje posłał, zo bych wustrowił, kotřiž su rozkateje wutroby“; a na to při- staji: „Dźens jo tuto słowo dopjelnjene před wašimaj wušomaj 11 . Luk. 4, 18—21. Z tym wobkrući Jĕzus zmysł słowa „evangelium“, kotrež potajkim znamjenja wjesołe powĕstwo wo přikhadźe Messiasa a wo zbožownosći, kotruž cyłe ĕłowjestwo dostawa z jeho wuĕby, z jeho žiwjenja a smjerće, z jeho zasłužbow. Tež spisaćerjo Noweho Zakonja tijebaju słowo w tom samym zmysłu, n. př. Ef. 6, 15. Ze wšim prawoin nałožuje so słowo w tomle zmysłu, dokelž Khrystus je prawe zbože ĕłowjestwu přihotował, z Bohom je wujednawši, njebjo wotewriwši a ze swojej wuĕbu puć k wĕčnej wćtĕinje jemu pokazawši. Wšitke knihi Nowelio Zakonja su po prawym evangelie, dokelž wozbožace wuĕby Jĕzusowe připowĕduja a tak k wĕĕnoj