Volltext Seite (XML)
6 Ioannis Argentcrij Lib. I. per aguntur: fic eodem contra&o in corde,quod quidem lentuum fontem, & locum, in quo fit fom-A nus & vigilia,ftatuit efle Arifl.non cefTabunt fcnfus,fcd foelicius agent, & quicquid in corde fit, ob calidi natiui abundantiam melius exercebitur:hoc autem eft vigilare in ienfibus: vigilabit ergo ani mal,quo tempore illud dormire putabimus. At nec illud quidem credere oportet, calorem per lomnu in corde refrigerari,vt ille tradit.Nam refpiratio & pulfiis, dormientibus augentur , Sc conco&io in partibus internis melior fit,quod audii,& nequaquam diminuti caloris eft inditium. Adde quod ii per antiperiftafim(vt ille arbitratur)calor contrahiturmecefie prorfus eft, eum non refrigerari,fedv» lidiorem,& abundantiorem rcddi.Hacenim ratione fcripfit Hippocrates in Aphorifi ventres hyerac calidifsimos effc,quod fcilicet corporis calor,propulfiis ab externa frigiditate in vifcera interna , col ligatur,augeaturq uc. Quje omnia fatis probant calorem, & calidum innatum, circa cor nequaquam refrigerari,fed aj.tgeri.Quod fi fomnus eft refrigeratio, vel fit ob refrigerationem cordis: erit vtique vigilia calefucriojvel ob calcfadtioncm cordis orietur. At modus doceri non poteft, quo cor calefiat per vigiliamtquandoquidem ab eo recedit calor,qui per fomnum erat in eodem colledtus. Poftremo S repugnat ratio generationis,& natura fomni, Ariftotelis opinionirnam cum ille minimo temporis fp J tio accedat,& reccdatroportct vtique ciufmodi illius efle caufam,qua: temporis momento tolli, & P° ni pofsit.Qupmodo.n.gigni,ftatimquc defcendere,venasq; obftruere,& tunc fomnum facere,velpt° tjnus afeendere, difloluiq; humor aliquis potefl?ac ab eo liberari vente,vt vigilia fiat?prafertim ii h u ' mor faciens fomnum,pituitofus cft,& tantus, vt omnem calorem, claufis vniuerfis vafis, quae funt 1 cerebro,ad cor repellere,& in corde ipfo concludere valeat. Praeterea quo modo ingefto cibo, & dlaciufinodi cuaporatione,vrgente aliquo negocio,fomnos arcemus, & in ocio fere cum volum u5 > in nulla,aut certe minima euaporatione,eum nobis conciliamus, leuioremque vno tempore,alio p 10 * fundiorem,aliquando breuiorem,aliquando longiorefacimus?Namfica cuaporatio,& materia cx cibo nafcitur,foIa eft fomni caufa,& cum parit defeendendo, & occupando vcnasmihil poterit 11 * hac re voluntas noftra conferre,non inquam fomnum aduocarc,depellere, modumque illi confit. re.Haec videntur mihi fufficere ad refellendam Ariftotelis opinionem,quod nec fola,ncc ea fit;^ ponit fomni caufa.Nec eft quod putet aliquis,cum caufam docuifle naturalis fomni, eas vero ca»^ quas nos adduximus,alium efficerciquandoquidem non minus naturale eft animali vigilare,exer*? 11 ' cogitarcjgaudcrcdn acrc viuere,quam edere,& biberc.-adeo vt fi fomnus fecundum naturam effc,qui ex alimenti euaporatione nafeitur,pariter arbitrandum fit, huiufmodi illum efle,quemPf** &x caufic pariunt:quod de vigilia ipfa teftatur Arift.cum feribit in libro de fomno, & vigifi a: ‘°^ num efle impotcnti.im,quam vigilis exccffus committit,vigilis autem cxceflum,aliquando ab \ tudinc,aliquando citra aegritudinem accidere , atque ita fieri, vt quemadmodum exolutio dup^* ita & impotentia duplex lit.Ex quibus quidem verbis conflat,duplicem efle fomnum,& dupU cClI w giliam,naturalem,& morbofam,fbmnosquc fecundum naturam effc, quos naturalis vigilia p de hac re poftea diligentius agemus,quum naturalis fomni caufas inueftigabimus. Quod ii /erimus cum folum docuifle caufas naturalis fomni,nonne in alium incidet errorem multo gW u ‘°L|) nempe quod de fomno non tra£hucrit,vt philofophum decet. Nam cum philofophi fit a e generatim agere,eiufdcm quoque erit,communes caufas gencratim docere, ex quib. poftea d' C1 ^ fint,qus propriae funt Angulorum fomnorum,qui a medico,aut alio artifice confiderantur.A cVt ^ quid liberius dicam,non folum caufas communes fomni,fed etiam naturalis,& eius qui p ram eft proprias,docere dcbctialioqui cur corruptionis,& mortis naturalis,& prster naturai** 01 fi fatis eft docere,quod generi conucnit. . Quid fomnum faciat, & quo modo ex Caleno. Cap. II. P A t E n vs Ariftotelem reprehendit in caufis efficientibus fomnumifed nec ilM lU ^c mihi plane fatisfacitmam nec Ariftotelis mentem aflequutus,aut ccrtc eam n 0 * 1 !jo exprefsifse uidcturinec fuam opinionem euidentiore aliqua ratione firmat,aut n* ctn ' ^ explicat Etenim in libro dc caufis fymptomatum, feribit Ariftotelem afsererc, non quidem contra<ftione caloris, fed grauatione capitis fieri, cenfetque eiufm 0<al ^ num,qui a uaporibus fit, nequaquam efle naturalem, & eum folum Ariftotelem nouifse.^^o 3 ui naturalis fit,contraftionc caloris ad internas partes excitari. Verum Arift. ut fatis patet in ^ e Somno & uigilia, & fecundo de Partibus animalium, non putat grauitatem capitis pet * c num efficere,fed quatenus ob grauitatem,natam ab humore genito ex uapore,natura mouctut a ^ morem ^rauantem expellendum;qui quum pellitur,& defeendit,facit inquit, ut calor repellat* 1 trahaturquead cor.Itaq; fi contradionc caloris,naturalem fomnum fieri Galenus proponit» c ^ quaqua prstermifit Ariftoteles.Q^od fi caloris contra<ftione,ab alia caufa fafta cx Galeni op ^ naturalis fomnus excitatur.-illud tamen negare non pofsumus,eum quoq; naturalem efse,cju e ad caput afcendcntes,bcne nolentibus animalibus pariunt,quando non alitcr^ut poftea ^