Volltext Seite (XML)
4 Ioannis Argent. * - Xib. I. fomnum fieri a vigilia,tenebris,filentio,ftrepitu aquarum,cantu,fri<ftionibus,extrin{ccus refrigerati-A tibus,dolore, gaudio,voluntate noftra ob alimentum,aut ex eo natam euaporationem. Yrget & illud Arift.opinionem, quod fi fomnum ratione materias fieri dicamus,vt pluuia fit,quum vapores fiirfum attolluntur, concrclcuntque; nunquam fomnum arcere poterimus: id enim illis contingit, quse au- fam capiunt ex materia. Quod fi ita fi res habet, quur in media ipfa exercitatione,quando calor vni- uerfum corpus occupat,magnaq; fit colliquatio,cuaporatio,de{cefusq; humoris a capite,nobis etiam nolentibus,non fiet fomnus? vt enim pluuiam nafct oportet,vbi materia adeft,in ea aeris regione,vbi ea gignitur.-fic ncceflarium eft fcqui fomnum ex Ariftotclis opinione, quando cerebro materia fupe ditatur, ex cuius mutatione, & defccnfu, ille fomnum excitari opinatur. Atque hsc omnia fatis, vt arbitror, oftendunt ,vnicam non efle,quam ponit Ariftotcles fomni authorem, effedtricemque cau dam t Ac nec illa quidem, quam ftatuit, alicuius fomni cauft efle poteft. Nam fi vaporem qui petit caput,fomnum ille efficere putarct:oftenderet profedto caufam cius fomni,qui ex ojbftrudtione mea tuum cerebri nafeitur. At cum velit vaporem ipfiim primo in humorem conuerti,facit profefio ex» hoc modo generationis,vt nullum fomnum efficere vapor ille fit aptus. Falfiim etenim, idque ex fuis principi js,efle arbitror,vapores huiufmodi in humorem a cerebro mutari,eo modo quo pluuia in me dia aeris regione, ex vapore paritur, fierique agnofeitur. Nartv acris illa regio frigida adtu eft, cere brum vero perperam ab eo alferitur adtu frigidum c{fe, ita vt tadtu frigidum fontiatur. Nam, vt Ga lenus contra illum hac de redifputando (cribit, vulnerato capite, denudatoque cerebro,cogimur in aere fftiuo ignem accendere,tanquam nequeat cerebri calor conferuari,in fcruentifsimo aere, quem externa: partes eo tempore tolerare nequeunt. Quod fi tetigiflet aliquando viuentis hominis cere brum,inueniffet profedfo illud non efle a diu frigidum: quandoquidem in recentium cadauerumun' fodtione,adhuc calidu efle,dcpraehendere licet,(ed(vt ipfo dicere folet)qui in particularibus non funt verfati,nequeunt vniuerfalia prascepta confentanea rebus tradere. Quia enim nunquam forte tetigi rat cerebrum animalis viuetis,ideo fequutus eam rationem,quamfibi propofiierat.-cerebruminqu^ ~ efle fadium ad cordis refrigerium’, illud quoque adtu frigidum itatuit. Efl: quidem cerebrum fr» pars, quod temperata parte frigidius fit, ( fic enim qutedam partes calida:,alite frigida funt,& dic u *' tur ) non quod adiu fit frigidum.xum nulla pars corporis interna,talis vnquam efle pofsit: nccq u ° in eo frigus exuperct:quippe oim proprio, & affluente calore gubernetur, viuatque: viuentia au tcnl omnia,eo authore,calida funt,quod plus caloris habeant,quam frigoris.Itaq; fi in cerebrocalor CIttt perat,& ipfum adtu calet,qui fieri poteft, vt vaporem dcnfot fua frigi ditate, atq; in humorem t onU tat,eo modo quo pluuiam gigni refert ? Nec eft quod putemus,ex uaporc gigni humorem,quri rel ^ ptum fit a vulgaribus medicis,pituitam ex vaporibus in capite procreari: non enim ex illis,fed cX trimento,quod vincere cerebrum nequit, in his quibus hoc eft male aflcdfum, ea refiiltat. Cum cl111 fanguis,qui vniuerfas partes alit,quatuor humorum fit particeps,accidit vt qu£ calidiores funtp art f’ facile uincant omnes humorcsialia: vero id qd frigidius,humidiusq; eft, prorfus conficere fod illius portio poft nutritionem relinquitur, qua: poftea tanquam fuperflua excernitunvn^ 0 mus eos,qui frigidiore,imbecillioreque cerebro funt, plurimum pituitae cxpuere,emungcreq uc; ^ 0 bus tamen maior, quam alijs uaporum copia, ad caput non attollitur, tanquam ex ipfo nutri® 61 ^ ut Galenus quoq; teftatur,pituita huiufmodi perucniat. Quod fi uidemus ex motu,febre, & ^ rebus,qua: fiio calore uaporem cerebro fubminiftrant,humores defeendere per nares,os,ali aS r ' t per quas cerebrum expurgatunnon tamen proptereaexiftimandum eft,humorem illum gen 011111 ,^ ex uapore:fed qui erat pituitofus,& concretus in cerebro,a calido uapore funditur,commoue®j r V Ad ha:c fi fimilia a fimilibus gignuntur, & pluuia ex uapore calido confedta, frigida, & propterea quod fadfa eft ab aere frigido : quo padto dicere poteft Arift. ex uapore procreari u 11 ^ rem frigiditate cerebri calidum,& ob id coUiquamcntum,quod ex uapore paritur,non frigid 1111 ^ calidum,aptum efle ad fomnum conciliandum,illudquc habere uicem crudi alimenti,& efle f onlll . a j ipfiim refrigerationem,illius uero caufas calidas ? Nam ( ut diximus ) ficut ncccfle eft, humo[ e 7^ ex uapore gignitur in cerebro,frigidum efle: ficprofe&o colliquamcntum,quod frigidum e ^F habebit uim crudi alimeti, quam qcT eft calidum:quippe cum concodtio a calido mediocri quod eft crudum,& frigidum.Scd quo padto dicere poflumus fomnum effe frigiditatem?q ua ' lS jjii frigiditas in eo inucniri poteft ? dicimus ne fomnum efle frigidum ? Cceterum in hoc decepW s ^ uidetur, quod crederet foporofos affedtus cofiftere ex calida,& humida materia. Nam ut q lU t3 - les forte efle poflimt,quoniam huiufinodi materia, grauarc, replercq; cerebrum, apta quoque ^ men maxima ex parte ex frigido, & humido humore, fopores naftuntunquod apoplexia, c0 jfsi- rus,atque adeo ipfoquoquc lethargus,quo ipfe utitur ad fiiam opinionem confirmandam, ap ^ me oftendunt, ex remedijs, quibus iuuatur, calidis vfque adeo,ut urant. Nam ignitas gailea calore feruentes, ueterno laborantibus, capiti admouemus: quod longa experientia didicerm ci, aliapraefidia, qua: mitius calefaciunt, nequaquam fufficcrc, ad frigidifsimum humorem^^ tiendum. Docent idem anni tempora:etcnim hyems frigida longiores fomnos parit,q uam ^ (I)j